دفتر کل توزیع شده میهن بلاکچین

بلاکچین می تواند دنیا را به سمت دموکراسی واقعی و ایده آل هدایت کند

میهن به عنوان خدمت؛ مدلی که با فناوری بلاکچین نظم جهانی را به هم می ریزد

فناوری بلاکچین چند سال است که سر زبان ها افتاده و فکر و ذهن همه را به خود مشغول کرده، به گونه ای که انتظار می رود در آینده ای نزدیک تمام ابعاد زندگی بشر .

در دیجیاتو ثبت‌نام کنید

جهت بهره‌مندی و دسترسی به امکانات ویژه و بخش‌های مختلف در دیجیاتو عضو ویژه دیجیاتو شوید.

تازه‌های تکنولوژی

فناوری بلاکچین چند سال است که سر زبان ها افتاده و فکر و ذهن همه را به خود مشغول کرده، به گونه ای که انتظار می رود در آینده ای نزدیک تمام ابعاد زندگی بشر به این بستر منتقل شوند. مؤسسه تحقیقاتی گارتنر که یکی از معتبر ترین شرکت ها در حوزه خدمات پژوهشی و مشاوره به شمار می رود، بلاکچین را جزو 10 فناوری راهبردی دفتر کل توزیع شده میهن بلاکچین می داند که در سال 2018 مدل های تجاری و کسب و کار ها را شکل می دهند.

نمودار هایپ سایکل گارتنر برای فناوری های نوظهور در سال 2018 نشان می دهد که فناوری بلاکچین در حال خروج از مرحله انتظارات غیرواقعی است و به تدریج وارد فاز پیاده سازی می شود. این نمودار را در تصویر زیر می بینید:

حوزه اقتصاد یکی از اهداف اصلی بلاکچین به شمار می رود و فناوری های مرتبط با آن می خواهند تمامی ابعاد اقتصاد جهانی را تحت تأثیر قرار دهند. این موضوع حتی در کشور ما هم بسیار داغ شده و علی رغم فاصله چندین و چند ساله با دنیای تکنولوژی در اکثر حوزه ها، این بار می خواهیم یکی از پیشگامان عرصه بلاکچین باشیم و ارز دیجیتال ملی را توسعه دهیم.

البته اینکه ارز دیجیتال ملی به چه دردی می خورد هنوز مشخص نیست، ضمن اینکه راه اندازی ارز دیجیتال تنها یکی از کاربردهای بی شمار فناوری بلاکچین است. در این مطلب می خواهیم ببینیم بلاکچین و فناوری های مبتنی بر آن چگونه عرصه سیاست جهانی را دستخوش تغییر کرده و نحوه تعامل مردم با دولت ها را تغییر می دهند.

دولت مبتنی بر بلاکچین

مهم ترین کارکردهای دولت عبارتند از اخذ مالیات برای تأمین بودجه خدمات عمومی، حفاظت از شهروندان، و برقراری رفاه اجتماعی [البته اینها در حالت کلی است و شاید بعضی دولت ها فقط به گزینه اول پایبند باشند]. تمامی اینها با بلاکچین متحول می شوند و دولت ها با استفاده از دفتر کل مستقل و توزیع شده در کنار قراردادهای هوشمند، می توانند نحوه ساماندهی و اجرای این موارد را به طور چشمگیری بهبود دهند.

بلاکچین می تواند دنیا را به سمت دموکراسی واقعی و ایده آل هدایت کند

در واقع بلاکچین می تواند دنیا را به سمت دموکراسی واقعی و ایده آل هدایت کند، جایی که انتخابات شفاف برگزار می شود؛ تصمیمات دولت بر مبنای حقایق است؛ قراردادهای هوشمند جایگزین لشکر منشی ها و کارمندهای ساده می شوند؛ دسترسی آزاد به اطلاعات برای همه فراهم می گردد؛ دولت ها می توانند مالیات را به شیوه ای عادلانه تر و مطمئن تر دریافت کنند؛ مالیات دهندگان از سرنوشت پولشان باخبر هستند؛ هزینه خدمات دولتی برای شهروندان کاهش می یابد؛ توزیع صحیح خدمات و بودجه ممکن می شود؛ از فساد خبری نیست و مانند اینها.

به عنوان مثال، رفاه اجتماعی در اکثر کشورها یکی از ناکارآمدترین حوزه های مدیریت دولتی محسوب می شود و گاهی اوقات هزینه سربار ارائه خدمات، از بودجه اصلی تخصیص یافته به شهروندان هدف، فراتر می رود. یکی از دلایل اصلی این وضعیت، این است که دولت ها نمی توانند آمار دقیقی از شهروندان نیازمند به دست آورند و از سرانجام بسته های حمایتی هم اطلاع دقیقی ندارند.

اتوماسیون (خودکارسازی فرایندها) به طور عام، و شبکه های ایمن توزیع شده (بلاکچین) به طور خاص، به تدریج در لایه های مختلف دولت نهادینه شده و نهایتاً به سطحی می رسند که به آن میهن به عنوان خدمت یا Homeland-as-a-Service می گویند.

مدل میهن به عنوان خدمت

در واقع مدل میهن به عنوان خدمت به شهروندان اجازه می دهد این سؤال را بپرسند که «کشورم برای من چه کاری انجام می دهد؟». در مرحله بعد، کشورها برای به دست آوردن شهروندان بهتر با یکدیگر رقابت می کنند و بدین منظور باید خدمات بهتری ارائه دهند؛ مواردی نظیر اقتصاد قدرتمند، قوانین و سیستم قضایی عدالت محور، و برنامه های رفاه اجتماعی پایدار. اگر خدمات دولت کافی نباشد، فرد می تواند به دنبال گزینه های بهتری بگردد. بلاکچین برای متولد شدن این مدل کاملاً ضروری است چون اعتماد توزیع شده، جایگزین سیستم های کنترلی متمرکز کنونی دولت ها می شود.

دولت ها باید برای جذب شهروندان الکترونیکی با یکدیگر رقابت کنند

میهن ایده آل، میهنیست که بیشترین مزایای اقتصادی و خدمات عمومی را در محیطی رقابتی در اختیار شهروندانش بگذارد، شهروندانی که ممکن است حتی در کشور دیگری زندگی کنند. بنابراین مدل میهن به عنوان خدمت، به همگان اجازه می دهد تا از مزایایی که اکنون فقط در اختیار قشر مرفه قرار دارد، به طور کامل بهره مند شوند. این افراد می توانند شهروندی دیجیتال خود را بر اساس اهداف فردی و خدماتی که دولت های دیجیتال به آنها می دهند، انتخاب کنند.

به عنوان مثال کارمندان فریلنس برای کاهش هزینه های مالیاتی می توانند کشوری را انتخاب کنند که مالیات کمتری از آنها می گیرد. در واقع هر فردی می تواند در یک کشور ساکن شود، در کشور دیگری کار کند، کشور سومی را برای پس انداز انتخاب نماید و نهایتاً در تمام کشورها پول خرج کند؛ وضعیتی که هم اکنون فقط برای میلیاردرها صادق است.

تغییرات در راهند

اگرچه تمام مواردی که گفتیم واقعی هستند، ولی بین 20 الی 50 سال زمان نیاز داریم تا فناوری های زیرساخت آنها فراگیر شوند. با این حال بلاکچین در آینده نزدیک هم می تواند نقش مهمی را در تغییر و تحول دولت ها ایفا کند.

دولت های قدرتمند از مدل میهن به عنوان خدمت می ترسند

همان طور که انتظار می رود، ایده ی مدل توزیع شده میهن به عنوان خدمت برای بسیاری از دولت های قدرتمند و متمول مانند ایالات متحده آمریکا، اتحادیه اروپا و چین [یا دولت های اقتدارگرا و تمامیت خواه] بسیار ترسناک است. از نظر آنها مدل مورد بحث، طیف وسیعی از هرج و مرج سازمانی را به وجود می آورد که در بین آنها می توان به کاهش درآمد مالیاتی، بی ثباتی نرخ ارز، پولشویی و تهدید وضع موجود (Status quo) اشاره کرد.

در واقع همان طور که سیستم تاکسیرانی سنتی از سرویس های مدرن جابجایی مسافر نظیر اسنپ و تپسی می ترسد و با آنها دشمنی می کند، چون می داند نیروی کار خصوصی سرویس دهی بهینه و با کیفیت تری دارد، مقامات دولتی هم بلاکچین و ارزهای دیجیتال را به عنوان فناوری های شیطانی و عامل ایجاد هرج و مرج می دانند [اظهارنظر های مشابهی را از مقامات کشورمان هم شنیده ایم].

کشورهای کوچک برای ارائه خدمات به شهروندان الکترونیکی جایگاه بهتری دارند

از هم گسیختگی دولت های بزرگ کنونی در سطح جهان باعث می شود تا کشورهای کوچک با ارائه مزیت های رقابتی بیشتر، به خصوص در حوزه اقتصادی و مالیات، به دنبال جذب شهروندان بیشتر باشند. عصر بلاکچین فرصت ارزشمندی برای این کشورها محسوب می شود: در دنیایی که کشورها بر سر جذب شهروند با یکدیگر رقابت کنند، کشورهای کوچک به خاطر ساختار بوروکراسی بهینه و هزینه های اجرایی کمتر، جایگاه بهتری پیدا خواهند کرد. این کشورها چیز زیادی از دست نمی دهند، اما منفعت زیادی در مدل میهن به عنوان خدمت در انتظار آنهاست: منابع درآمد جدید (سرمایه گذاران جدید، گردش مالی و خدمات)، تقویت پول ملی، و تأمین زیرساخت های ارزان تر برای مؤسسات دولتی.

همین جذابیت دفتر کل توزیع شده میهن بلاکچین ها باعث شده تا برخی کشورهای کوچک به تدریج وارد این صحنه شوند. مثلاً بلاروس پروژه آزمایشی بزرگی را به راه انداخته تا استارتاپ های مبتنی بر بلاکچین را با وعده معافیت مالیاتی به کشور خودش بکشاند. استونی هم در حال راه اندازی «جامعه دیجیتال» است و در این راه از بلاکچین برای تعریف نوع جدیدی از شهروندی و ارائه مجموعه خدمات اجتماعی به شهروندان استفاده می کند.

این تلاش های اولیه چه به نتیجه برسند و چه نرسند، حرکت ارزشمندی را شروع کرده اند و به مرور دیگر کشورهای کوچک هم به تکاپو می افتند تا مدل شهروندی خود را عوض کنند. زمانی که تعداد کشورهای ارائه دهنده خدمات شهروندی نوین به سطح کافی رسیدند، کشورهای بزرگ تر و سازمان های بین المللی هم واقعیت را پذیرفته و به صحنه رقابت وارد می شوند.

با توجه به چرخه پذیرش فناوری های جدید و تغییرات نسل ها، به نظر می رسد که تا سال 2030 حداقل 20 کشور در دنیا، نسخه ای از دولت دیجیتال (بر بستر بلاکچین) را راه اندازی کرده و مزایای مالیاتی را برای شهروندان خود در نظر بگیرند. زمانی که این خدمات در اختیار تمامی نیروی کار جهان قرار بگیرد، به تدریج شاهد افول دولت های سنتی و کوچک شدن قابل توجه تعداد کارکنان آنها خواهیم بود. در چنین شرایطی، اقتصاد جهانی و چشم انداز ژئوپلتیکی دنیا به طور کامل تغییر خواهد کرد.

از بلاکچین تا تحقق یک رویا

سید ولی الله فاطمی دبیر بنیاد ققنوس در یادداشتی نوشت:

بنام خداوند یگانه‌ی مهربان

آن روز که در زمستان سال 96 با جمعی از باهوش‌ترین جوانان این مرز و بوم نیت کردیم که در حوزه اقتصاد هوشمند با تکیه بر فناوری نوظهور دفترکل توزیع شده(DLT) -که در میان عامه مردم بیشتر با ادبیات بلاکچین ظهور و بروز یافته است- و در قالب یک کنسرسیوم فناورانه خدمتی به مردم عزیز میهن اسلامی‌مان بکنیم، شاید حتی تصور نمی‌کردیم محصول این تلاش‌ها در اندک زمانی انقدر اهمیت پیدا کند که در معرض نظر مهم‌ترین ارکان اقتصادی کشور قرار گیرد.

اکنون دفتر کل توزیع شده میهن بلاکچین که نزدیک به دو سال از تشکیل کنسرسیوم و 1۰ ماه از تشکیل شرکت "ققنوس" می‌گذرد، به عنوان یک خدمتگزار خداوند را شکر می‌کنم که اتفاقات خوبی برای کشور دوست داشتنی‌مان رقم خورده و لازم می‌دانم گزارشی از این اتفاقات خوب به عموم مردم ارائه دهم.

1. در زیست بوم فناوری کشور، شاید تشکیل شرکتی فناورانه با حضورموثر- و نه تشریفاتی- 5 هلدینگ شاخص فناوری اطلاعات و ارتباطات با تخصص خاص بانکی و پرداخت بی‌نظیر باشد. هلدینگ‌های سداد (به نمایندگی از بانک ملی)، بهسازان ملت (به نمایندگی از بانک ملت)، داده‌پردازی پارسیان (به نمایندگی از بانک پارسیان)، فناپ (به نمایندگی از بانک پاسارگاد) و تکوست (هلدینگ توسن) که حجم بالایی از تراکنش‌های امروز کشور، تحت راهبری این هلدینگ‌ها پردازش می‌گردد، علیرغم رقابت‌های جدی در صنایع مختلف دست به دست هم داده‌اند تا در حوزه فناوری دفترکل توزیع شده(DLT) صرفا در چارچوب ققنوس به ارائه خدمت به مردم عزیزمان بپردازند.
2. در شرایط سخت اقتصادی کشور و زیر بار تحریم‌های ظالمانه، که بسیاری از فعالان اقتصادی حتی مجموعه‌های دانشی سرمایه‌گذاری خود را محدود به موضوعات سنتی و غیرمولد مانند زمین و ارز کرده‌اند، سرمایه‌گذاری روی فناوری‌های نوظهور انصافاً در خور تحسین است. مجموعه کنسرسیوم ققنوس با نگاه بلندمدت و ارائه خدمتی متمایز مبتنی بر فناوری تشکیل شده و دست اندرکاران آن با نگاهی بلند دل در گروی یک تحول پایدار-و نه بهبود محدود- دارند.
3. گلایه درست بسیاری از اقتصاددانان در خصوص سیل نقدینگی در بازارهای مختلف و آوار شدن آن، وقتی از یک سو ابزاری برای سرمایه‌گذاری خرد تمهید نشده باشد و از سوی دیگر دارایی‌های سرشار و غیر مولد بانک‌ها و مجموعه‌های عظیم اقتصادی عرضه نگردد، به نتیجه مناسبی منجر نخواهد گردید. ققنوس نیت کرده تا با توکنایز کردن دارایی‌ها -و به عبارتی دیجیتال کردن آن‌ها-، امکان سرمایه‌گذاری خرد در این توکن‌ها و تبادل آن‌ها با هم را برای عامه مردم فراهم آورد. ارائه این رویکرد تحولی مبتنی بر فناوری نوظهور توسط مجموعه‌ای دانش بنیان و منطبق بر مبانی اقتصاد مقاومتی، می‌تواند ابزاری کارآمد برای اقتصاد کشوری باشد که شعار وزیر اقتصاد آن به درستی "اقتصاد هوشمند" است. در مراحل بعدی همه دارایی‌ها از زعفران و زیره گرفته تا سکه طلا و حتی برند و وقت اشخاص می‌تواند توکنایز شده و به راحتی قابل تبادل گردد.
4. در اقتصاد هوشمند علاوه بر توکنایز -دیجیتال کردن- دارایی‌ها که ققنوس مدعی پیشگامی در آن است، هویت دیجیتال یک زیرساخت اساسی است. برای همه پلتفرم‌های دوسویه از اسنپ و تپسی گرفته تا دیوار و دیجی کالا، شناخت افرادی که بر روی هر دو سوی این پلتفرم‌ها فعال هستند، هم برای نهادهای نظارتی و هم برای استفاده کنندگان از این نوع پلتفرم‌ها، بسیار حیاتی است. ققنوس به پشتوانه سال‌ها فعالیت پدیدآورندگانش در این حوزه و با یک معماری فناورانه غیرمتمرکز روش قابل اعتمادی را برای به اشتراک‌گذاری احراز هویت- و نه استعلام از نهادها- پیشنهاد کرده است.

خداوند را بسیار سپاسگزارم که این توفیق را داد تا در کنار همراهان عزیزم و با پشتیبانی ویژه پدیدآورندگان ققنوس، قدمی برای اعتلای کشور و هموطنان برداریم. ارائه‌های ممتد همراهان ما در ققنوس در بسیاری از نهادهای خصوصی، دولتی و حاکمیتی و انتشار سپیدنامه شبکه ققنوس بحمدلله باعث شد بجز متخصصان این حوزه، نهادهای رگولاتوری و نظارتی و دست اندرکاران اقتصاد کشور نیز با وقت گذاشتن بر روی ارائه‌ها و خواندن خط به خط سپیدنامه و برگزاری حجم زیادی از جلسات کارشناسی با زوایای مختلف فناوری جدید و تاثیرات تحولی آن آشنا شوند. گرچه هنوز هم نگاه تهدید محوری نسبت به فناوری‌های نوظهور در دفتر کل توزیع شده میهن بلاکچین اندکی از مسئولان امر مشاهده می‌شود ولیکن قاطبه دلسوزان کشور با همراهی و همدلی ان شاءالله مقدمات شروع بکار این بازار تهاتری جدید را-ولو در حد محدود جهت تست- فراهم خواهند نمود. با شناخت بیشتر این فناوری جدید در قالب یک محیط تست و تمهید تدابیری برای برخی مخاطرات احتمالی، استفاده از مزایای این فناوری جدید به صورت گسترده در اختیار مردم عزیزمان قرار خواهد گرفت؛ ان شاء الله.

همیشه در پی موفقیت قهرمانان و دانشمندان هسته‌ای، موشکی و حوزه نانو در حسرت موفقیت متمایزی در عرصه نظام پولی و مالی برای کمک به موفقیت ایران عزیزمان بودم. این احساس با ظهور فناوری دفترکل توزیع شده -و به ویژه بلاکچین- بسیار تقویت شد و به یک رویای صادق نزدیک گردید. به امید خداوند اطمینان دارم که با این فناوری، نظام پولی و مالی نیز می‌تواند لوح افتخار و عنوان قهرمانی را برای رهایی اقتصاد ایران از سلطه دلار و در دفتر کل توزیع شده میهن بلاکچین جنگ اقتصادی با استکبار جهانی دریافت نماید. در این جنگ چند لایه اقتصادی، وظیفه بخش خصوصی کمک صادقانه به بانک مرکزی -به ویژه در زمینه‌هایی که به دلیل تحریم امکان استفاده از فناوری‌های نوین برای دولت مهیا نیست- می‌باشد. معتقدم بخش خصوصی وظیفه دارد در چارچوب فرماندهی بانک مرکزی، برنامه‌های سیاست‌گذار و رگولاتور را برای نجات اقتصاد کشور عملیاتی نماید.

نیک به یاد دارم که در زمان نوشتن سپیدنامه شبکه ققنوس، تهدید آقای ترامپ مبنی بر تحریم متخصصان حوزه بلاکچینی که در کشور ایران محصولات و خدمات خود را ارائه دهند باعث نشد همراهان ما قدمی به عقب بکشند و البته هیچ موقع هم انتظار نداشتند که نهادهای رگولاتوری یا نظارتی در داخل خود کشور نگاه تهدید به این فناوری‌های نوظهور داشته باشند. و شهادت می‌دهم به یاری خداوند بسیاری از جوانان متخصص ما در زمان کنونی-که به هیچ وجه نباید از دستش داد- در نزدیکی به لبه فناوری دفترکل توزیع شده پیشتاز در جهان هستند و ان شاء الله با حمایت مردم و مسئولان این پیشتازی-قبل از دیر شدن و از دست دادن فرصت- در سفره مردم ظهور و بروز اقتصادی پیدا کند.

مدل آزمایشی ارز دیجیتال

فناوری زنجیره بلوکی (بلاک چین Block Chain) یک پایگاه داده توزیع شده از اسناد و یا دفترکل عمومی از همه تراکنش‌ها یا رویدادهای دیجیتال است که توسط اجزای تشکیل دهنده‌اش به شکل مشترک اجرا می‌شود.

به گزارش تبیان به نقل از همشهری آنلاین، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با بیان اینکه پیکره آینده جهان براساس فناوری «بلاک چین» (زنجیره بلوکی) است، برگشت به عقب در برابر ارز دیجیتال را بی معنا دانست و گفت: مدل آزمایشی ارز دیجیتال ایرانی آماده شد.

فناوری زنجیره بلوکی (بلاک چین Block Chain) یک پایگاه داده توزیع شده از اسناد و یا دفترکل عمومی از همه تراکنش‌ها یا رویدادهای دیجیتال است که توسط اجزای تشکیل دهنده‌اش به شکل مشترک اجرا می‌شود؛ نفوذ ناپذیری آن در برابر هکرها از ویژگی‌های آن است که سبب شده تا ارزهای دیجیتال برپایه این فناوری شکل بگیرند و رشد کنند.

بانک مرکزی دوم اردیبهشت ماه امسال در بخشنامه‌ای تاکید کرد که به کارگیری ابزار بیت کوین(Bit Coin) و سایر ارزهای مجازی در همه مراکز پولی و مالی کشور ممنوع است.

ارزهای دیجیتال بر دفتر کل توزیع شده میهن بلاکچین بستر شبکه جهانی اینترنت بین اشخاص مبادله می‌شود و هیچ بانک یا دولتی بر آن نظارت نمی‌کند.
از آنجا که حساب‌ها شفاف و تراکنش‌ها قابل مشاهده و تایید دیگران است، امکان تقلب ندارد.

این بخشنامه، واکنش وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات را به همراه داشت به طوری که امروز (شنبه 8 اردیبهشت) محمدجواد آذری جهرمی به مصوبه اخیر بانک مرکزی پیرامون ممنوعیت استفاده از ارزهای دیجیتال اشاره کرد و گفت: مصوبه بانک مرکزی به عنوان سیاستگذار اصلی پول و مالی کشور در مورد ارزهای رمزنگاری شده مانند بیت کوین که به دفتر کل توزیع شده میهن بلاکچین بانک‌ها و صرافی‌ها اعلام و استفاده از آنها را ممنوع کرده است، به معنای ممنوعیت و یا محدودیت بکارگیری ارز دیجیتال در توسعه داخلی نیست.

وی با یادآوری پروژه مشترک در این زمینه با همکاری پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات، پژوهشگاه پولی و مالی بانک مرکزی و پست بانک ایران، خاطرنشان ساخت: هفته گذشته در جلسه مشترک برای بررسی میزان پیشرفت این پروژه، اعلام شد که مدل آزمایشی آماده است.

وزیر ارتباطات ادامه داد: نتیجه تحقیق باید به پرسش‌هایی در بخش های مختلف تبدیل شود تا در حالت‌های گوناگون به نمونه رسیده و سپس پیاده سازی نمونه‌ها انجام شود.

عضو کابینه دولت دوازدهم گفت: نگرانی بانک مرکزی ناشی از خروج ارز و آسیب دیدن مردم و موضوع‌های اینچنینی است که برهمین اساس تصمیم گرفتند خرید و فروش بیت کوین را ممنوع کنند؛ اما بیت کوین همه ارز دیجیتال نیست و آینده چهارچوب و پیکره اینترنت جهان مبتنی بر بلاک چین خواهد بود.

ارز دیجیتال با «بیت کوین» در سال 2008 میلادی تولد یافت؛ مبدع آن با نام مستعار «ساتوشی ناکوموتو»، با گذشت نزدیک به یک دهه از آغاز فعالیت این نوع ارزها هنوز ناشناخته مانده است.

مزیت این ارز اینکه تابع قوانین و استانداردهای بانک مرکزی هیچ کشوری نیست؛ هرچند همچون ارزهای کاغذی با نوسان قیمتی همراه است.

به طور کلی ارزهای دیجیتال بر بستر شبکه جهانی اینترنت بین اشخاص مبادله می‌شود و هیچ بانک یا دولتی بر آن نظارت نمی‌کند.
از آنجا که حساب‌ها شفاف و تراکنش‌ها قابل مشاهده و تایید دیگران است، امکان تقلب ندارد اما معامله گران ارز دیجیتال ناشناس باقی می‌مانند و همین مزیت سبب شده است بسیاری از دولت‌ها درصدد ممنوعیت آن برآیند. منبع: همشهری آنلاین