اعداد مهم فیبوناچی در بورس

واکنش قیمت در سطح ۷۸.۶ و ۸۸.۶ فیبوناچی

آموزش کامل اندیکاتور فیبوناچی

برای شروع فعالیت و سرمایه‌گذاری در هر بازاری، ابتدا باید نسبت به آن بازار و چهارچوب‌های آن آشنایی داشته باشید و آشنایی با اصطلاحات بورسی می‌تواند گام نخست باشد. در بازار سرمایه با دنیایی از اصطلاحات مواجه خواهید شد که در مقاله‌های قبلی به صورت مفصل به بعضی از آن‌ها پرداختیم. در این مقاله قصد داریم به مفهوم فیبوناچی و آموزش اندیکاتور فیبوناچی بپردازیم. سعی داریم نحوه پیدایش سری معروف فیبوناچی را تشریح و کاربرد مهم آن در تحلیل تکنیکال را بررسی کنیم.

فیبوناچی کیست؟

لئوناردو فیبوناچی یکی از ریاضی‌دان‌های مشهور اروپایی در قرن 11 بود. او اولین شخصی بود که اعداد هندی-عربی (…، ۱،۲،۳،۴،۵) را در اروپا معرفی کرد. همان‌طور که از نام این ریاضی‌دان پیدا است، یکی از مهمترین کشفیات او سری فیبوناچی است. این سری اعداد دارای یک رابطه منظم است که از صفر و یک آغاز شده و هر عددی از مجموع دو عدد قبلی تشکیل می‌شود. برای آشنایی بیشتر می‌توانید به رابطه زیر توجه کنید:

در صورت درک رابطه ساده بالا که به سری فیبوناچی معروف اشاره دارد به ترکیب زیر دست پیدا خواهید کرد:

… ، ۲۳۳ ، ۱۴۴ ، ۸۹ ، ۵۵ ، ۳۴ ، ۲۱ ، ۱۳ ، ۸ ، ۵ ، ۳ ، ۲ ، ۱ ، ۱ ، ۰

پیدایش ترتیب سری فیبوناچی به نوعی به سال 1202 برمی‌گردد و در این فرآیند لئوناردو به مسئله عجیبی علاقه نشان داد. این مسئله در ذهن فیبوناچی شکل گرفت که اگر یک جفت خرگوش نر و ماده داشته باشد و در همین راستا برای زاد و ولد آن‌ها رفتاری را تعریف کند، در آخر به چه چیزی خواهد رسید.

در ادامه آزمایش به این فرضیات دست پیدا کرد:

اگر شما یک جفت خرگوش نر و ماده داشته باشید و تازه متولد باشند، این جفت خرگوش تا یک ماه آینده به نوعی بالغ می‌شوند و از آن جایی که دوران بارداری خرگوش‌ها یک ماه است، خرگوش ماده به سن بلوغ برسد یقینا باردار خواهد شد و در همین جهت هر باری که خرگوش ماده باردار بشود یک جفت خرگوش نر و ماده دیگر به دنیا خواهد آورد و بر این اساس لئوناردو فیبوناچی به این نتیجه رسید که خرگوش‌ها هرگز نمی‌میرند. در این راستا شما باید حساب کنید که بعد از مثلا n ماه ما چند جفت از این خرگوش‌ها خواهیم داشت؟ اگر در این رابطه فرض کنیم تعداد جفت خرگوش‌ها بعد از n ماه باشد به تصویر زیر خواهیم رسید:

برای درک بهتر توجه داشته باشید که 1=1x₁ و 1=1x₂، با این اوصاف تعداد جفت خرگوش‌های ما در ماه به n+1 ام برابر است با: مجموع تعداد کل جفت خرگوش‌هایی که در این ماه به دنیا می‌آیند به علاوه تعداد جفت خرگوش‌های موجود از قبل. از طرفی چون هر جفت خرگوش که از ماه قبل موجود بوده‌اند (x_n)، الان به سن دو ماهگی رسیده‌اند و این سن برای زاد و ولد است، تعداد جفت خرگوش‌های به دنیا آمده برابر است با x_n-1 ، با این اوصاف به رابطه زیر می‌رسیم:

لئوناردو فیبوناچی زمانی که توانست به این رابطه دست پیدا کند و مسئله خرگوش‌ها را حل کند، ترکیب سری فیبوناچی را در دنیای ریاضیات رونمایی کرد که تا به همین امروز در عرصه‌های مختلف کاربردهای شگفت‌انگیزی داشته که در ادامه به آن اشاره خواهیم کرد.

مشاهده سری اعداد فیبوناچی در طبیعت

همان‌طور که می‌دانید در طبیعت اطراف ما نظم و انضباط خاصی برقرار است. در همین راستا دانشمندان زیادی با استفاده از علم ریاضی توانسته‌اند به این انضباط در طبیعت برسند و آن‌ها را اثبات کنند. اعداد فیبوناچی در این میان یکی از بهترین ابزارها در این ارتباط هستند که به کاربرد آن اشاره خواهیم کرد. در نظر داشته باشید که خارج قسمت هر دو جمله کنار هم در سری اعداد فیبوناچی کنار هم به عدد تقریبی 1.618 که نسبت طلایی عدد فی است، می‌رسد.

در قسمت لاک حلزون‌ها نیز از عدد فی استفاده شده است، همین‌طور شاخ و برگ درختان نیز به صورت تصادفی در هر جهتی رشد نمی‌کنند. با تحقیقاتی که انجام شده و اندازه‌گیری زوایای رشد شاخه درختان به سری دنباله فیبوناچی و نسبت طلایی دست پیدا کرده‌اند. درختان با دنباله‌روی از این رابطه‌ها می‌توانند به بیشترین درصد جذب نور از خورشید دست پیدا کنند. همین‌طور دانه‌های آفتاب‌گردان نیز در حالت مارپیچ طور روبه‌روی هم رشد می‌کنند. در تحقیقات بعدی مشخص شد که حتی حالت رشد گوش ما انسان‌ها هم از این رابطه طبیعت تبعیت کرده است. برای درک بیشتر می‌توانید به تصاویر زیر دقت کنید:

بررسی ارتباط عدد طلایی با اعداد فیبوناچی

در نظر داشته باشید اگر اعداد فیبوناچی بزرگ‌تر باشند، ارتباط بین آن‌ها نسبت بهتری با نسبت طلایی را نمایان خواهد کرد. برای درک بهتر می‌توانید به جدول زیر دقت کنید:

A	B	A/B	B/A
2	3	۱.۵	۰.۶۶۶
3	5	۱.۶۶۶	۰.۶
5	8	۱.۶	۰.۶۲۵
8	13	۱.۶۲۵	۰.۶۱۵۳۸
…	…	…	……….
144	233	۱.۶۱۸۰۵۵۵۵۶	۰.۶۱۸۰۲۵
233	377	۱.۶۱۸۰۲۵۷۵۱	۰.۶۱۸۰۳۷

روش‌ها و راه‌کارهای متفاوتی برای بیان وجود ارتباط بین اعداد فیبوناچی و نسبت طلایی وجود دارد که در این بخش سعی داریم به یکی از این روش‌ها اشاره کنیم:

۱.۶۱۸ = ۱۴۴ ÷ ۲۳۳	۱.۶۱۸ = ۸۹ ÷ ۱۴۴
۰.۶۱۸ = ۲۳۳ ÷ ۱۴۴	۰.۶۱۸ = ۱۴۴ ÷ ۸۹
۰.۳۸۲ = ۲۳۳ ÷ ۸۹	۰.۳۸۲ = ۱۴۴ ÷ ۵۹

با جذر ۰.۶۱۸ عدد ۰.۷۸۶ به دست می‌آید. همچنین جذر ۱.۶۱۸، ۱.۲۷ می‌شود. به این ترتیب نسبت‌های زیر را می‌توان به دست آورد:

۰.۲۴۷ = ۲۵%	۰.۷۸۶ = ۷۹%
۰.۳۸۲ = ۳۸%	۱.۲۷ = ۱۲۷%
۰.۵ = ۵۰%	۱.۶۱۸ = ۱۶۲%
۰.۶۱۸ = ۶۲%	۲.۶۱۸ = ۲۶۲%

دقت داشت باشید که این نسبت‌ها در حوزه‌های مختلف کاربرد دارند.

کاربرد فیبوناچی در بازار بورس

تا این بخش از مقاله سعی کردیم به شکل ساده با مفهوم اعداد فیبوناچی و ارتباط آن در طبیعت و نسبت طلایی عدد فی، آشنا شویم. در این بخش قصد داریم که کاربرد اعداد فیبوناچی در بازار سهام را با هم بررسی کنیم. از سری اعداد فیبوناچی تا بخشی می‌توان برای پیش‌بینی روند قیمت سهم‌ها در بازار استفاده کرد. تحلیل‌گران بازار بورس زمانی که به صورت دقیق نمودار قیمتی سهم‌ها را بررسی می‌کنند سعی دارند در خلال تحلیل‌های سهم از ارتباط موجود در سری فیبوناچی و روند قیمتی سهم ارتباط‌های نزدیک را پیدا کنند و با استفاده از آن تا حد خوبی به پیش‌بینی‌های قیمتی در آینده سهم دست پیدا کنند.

همان‌طور که می‌دانید در فرآیند تحلیل تکنیکال، ابزارهای مختلفی وجود دارد که در این میان از ابزار فیبوناچی نیز برای تعیین نقاط ورود و خروج، به نوعی نقاط حمایت و مقاومت می‌توان استفاده کرد. در این میان با استفاده از سری فیبوناچی در تحلیل تکنیکال سهام، می‌توانیم به ابزارهای با ارزش آن اشاره کنیم. ابزارهایی مانند: فیبوناچی اصلاحی، فیبوناچی خارجی، فیبوناچی انبساطی، فیبوناچی پروژکشن، فیبوناچی اکسپنشن و… .

بهترین اندیکاتور در کنار فیبوناچی چیست؟

اندیکاتور MACD یا همان میانگین متحرک واگرایی / همگرایی، به عنوان بهترین اندیکاتور در کنار استفاده از ابزار فیبوناچی در تحلیل به شمار می‌آید. معامله‌گران با استفاده از این اندیکاتور می‌توانند بهترین نقاط را برای ورود و خروج از سهم، تشخیص دهند. استفاده از این اندیکاتور به عنوان یک تایید قوی در کنار ابزار فیبوناچی است و اکثر معامله‌گران از مزایای آن در فرایند تحلیل سهام، بهره‌مند می‌شوند. علاوه بر این اندیکاتور، برخی از معامله‌‌گران از اندیکاتور حجم ساده هم برای تایید خرید، در کنار فیبوناچی استفاده می‌کنند.

سخن آخر

در این مقاله سعی کردیم در رابطه با سری اعداد فیبوناچی توضیحات و آموزش‌ اندیکاتور فیبوناچی را برای شما مطرح کنیم. همان‌طور که مطالعه کردید از سری اعداد فیبوناچی در عرصه‌های مختلف می‌توان استفاده کرد؛ حتی این ترتیب فیبوناچی در نظم طبیعت که ارتباط بین رشد شاخ و برگ‌های درختان و لاک حلزون و گوش انسان را نمایش می‌دهد. در نهایت به کاربرد اعداد فیبوناچی در بازار سهام و کاربرد آن در تحلیل تکنیکال اشاره کردیم که تحلیل‌گران با استفاده از این ابزار می‌توانند نقاط ورود و خروج از سهم را پیش‌بینی کنند.

اهمیت سطوح اصلاحی ۷۸.۶ و ۸۸.۶ فیبوناچی

مکتب تجزیه و تحلیل تکنیکال فیبوناچی یک فرض اساسی دارد که تاریخ همیشه تکرار می شود و این اساس و زیربنا مبتنی بر حرکت تاریخی بازار است. در پایان پیش بینی یک تجزیه و تحلیل فنی دقیق و کامل، یک معامله گر سطوح پشتیبانی (حمایت) و مقاومت را ترسیم می کند که معمولاً شامل اعداد فیبوناچی است. در این مقاله، ما در مورد سطوح اصلاح فیبوناچی ۷۸.۶ و ۸۸.۶ که به روش های مختلف تعیین کننده سطح حمایت و مقاومت بحرانی (S&R) است بحث خواهیم کرد. این سطح ها برای معامله گران تازه کار و با تجربه نیز مفید است.

ابزار فیبوناچی در طی روندها

به یاد داشته باشید که از ابزار اصلاحی فیبوناچی (Fib) فقط در دوره های ترند (یک روند کامل) استفاده می شود. ما همیشه آن را از چپ به راست نمودار ترسیم می کنیم. همان طور که قبلاً ذکر شد، اعداد فیبوناچی نقاط ورود بسیار خوبی را در بازارهای رونددار فراهم می کنند. آن ها سیگنال نقاط برگشتی (reversal) را به معامله گران برای یافتن ورودی های مناسب در هنگام بازگشت کردن (اصلاح یا پولبک) در یک روند را می دهند.

در طی معاملات فشرده در بازارهای مالی، من متوجه شده ام که سطوح توالی فیبوناچی هنگام ترسیم در نمودارها در بازه های زمانی بالاتر از ۳۰ دقیقه، نیز با ارزش هستند. سطح های توالی فیبوناچی ۷۸.۶ و ۸۸.۶ نشان دهنده اصلاح عمیق تر است و معمولاً نقاط ورود بسیار خوبی هستند.

شاید این پست ها هم مفید باشد!

نحوه خرید سهام به زبان ساده – سبد سهام خود را بهینه و به روز کنید

نحوه خرید سهام به زبان ساده – نوع سفارش سهام خود را انتخاب کنید

نحوه خرید سهام به زبان ساده – تصمیم بگیرید که چند سهام بخرید

نحوه خرید سهام به زبان ساده – در مورد سهام مورد نظر برای خرید تحقیق کنید

نحوه خرید سهام به زبان ساده – یک کارگزار مناسب پیدا کنید

افزودن هر سطح دنباله فیبوناچی بر روی نمودار به صورت دستی بسیار مهم است زیرا معامله گران از طریق روش ذهنی، کم و زیاد، پایه و اساس بازار را پیش بینی و ارزیابی می کنند.

به نمودار زیر (شکل ۱) نگاهی بیندازید و ببینید واکنش قیمت در سطح ۷۸.۶ و ۸۸.۶ فیبوناچی چگونه است:

واکنش قیمت در سطح ۷۸.۶ و ۸۸.۶ فیبوناچی

سطوح ۷۸.۶ و ۸۸.۶ تا زمانی که قیمت روند نزولی داشته باشد به یک اندازه معتبر هستند، این بدان معنی است که به اندازه کافی عمیق نیست که بتواند سطح ۱۰۰% اصلاح فیبوناچی را لمس کند یا ضربه بزند. به محض اینکه قیمت به سطح ۷۸.۶ و ۸۸.۶ رسید، ممکن است یک معامله در جهت روند را در ملاحظه کنیم. قیمت باید طبق روند ادامه یابد.

به یاد داشته باشید، اصلاح فیبوناچی از چپ به راست رسم شده است. این اصل هرگز تغییر نمی کند.

چرا سطوح اصلاحی فیبوناچی ۷۸.۶ و ۸۸.۶ با اهمیت هستند؟

به عبارت ساده، چه کسی نمی خواهد تا سطح های ۷۸.۶٪ یا ۸۸.۶٪ کاهش قیمت داشته باشد؟!

خود را در یک فروشگاه تصور کنید، فروشنده ناگهان می گوید: “تمام کالاهای ما با ۸۸% تخفیف در دسترس است! ” حدس بزن چی شده؟ خریداران در کمترین زمان افزایش می یابند. از همین اصل می توان در دنیای تجارت فارکس نیز استفاده کرد. این روانشناسی ساده بازار برای بازارهای مالی نیز معتبر است – اگر می دانید چگونه از ابزار فیبوناچی به درستی استفاده کنید.

سطوح فیبوناچی به معامله گران فرصتی می دهد تا با تخفیف به یک روند بپیوندند و ادامه روند را طی کنند. آیا تا به حال در مورد عبارت “تجمعات را بفروشید، افت ها را بخرید” شنیده اید؟ معامله گران فیبوناچی هر دو سطح اصلاحی فیبوناچی ۸۸.۶% و ۷۸.۶% را ترکیب می کنند تا یک منطقه بازرگانی را که در آن معاملات با احتمال زیاد انجام می شود (منطقه برای معامله کردن)، برجسته کنند.

در واقع، منطقه بین دو اصلاح فیبوناچی ۷۸.۶% و ۸۸.۶% یک منطقه تجاری گرمی است.

تحقیقات جدید در مورد این موضوع ادعا می کند که نسبت طلایی _ ۱.۶۱۸ _ نه تنها در ریاضیات، بلکه در فیزیک، شیمی، زیست شناسی و توپولوژی فضا-زمان (topology of space-time) نیز قابل استفاده است. کهکشان های مارپیچی، مانند کهکشان راه شیری ما نیز از الگوی آشنا فیبوناچی پیروی می کنند. کهکشان راه شیری چندین بازوی مارپیچی دارد که هر کدام از آن ها مارپیچی لگاریتمی حدود ۱۲ درجه هستند.

به عنوان نکته جالب توجه، به نظر می رسد کهکشان های مارپیچی از فیزیک نیوتنی سرپیچی می کنند. در اوایل سال ۱۹۲۵، ستاره شناسان دریافتند که، از آنجا که سرعت چرخش زاویه ای کهکشان در فاصله از مرکز متفاوت است، بازوهای شعاعی باید منحنی باشند.

به شکل ۲ توجه کنید.

در زمان معاملات با نوسانات بالا، قیمت تا حدود زیادی به ۷۸.۶ و ۸۸.۶ احترام می گذارد. ارتباطی وجود دارد. به همین دلیل ۷۸.۶ و ۸۸.۶ در معاملات مخصوصا برای من بسیار مهم هستند.

در زمان معاملات با نوسانات بالا، قیمت تا حدود زیادی به ۷۸.۶ و ۸۸.۶ احترام می گذارد. ارتباطی وجود دارد. به همین دلیل ۷۸.۶ و ۸۸.۶ در معاملات مخصوصا برای من بسیار مهم هستند.

به یاد داشته باشید، حرکت قیمت (price action) در فارکس تکرار می شود. این یک مزیت منحصر به فرد در بازار فارکس در مقایسه با سایر بازارهای مالی است.

فیبوناچی در بورس چیست؟

اعداد فیبوناچی در بورس و بازارهای مالی، کاربردهای بسیاری دارند بطوری که تراز های فیبوناچی در بورس روشی برای تحلیل بازگشت یا ادامه روند هستند. به بیان دیگر ابزارهای فیبوناچی نقاط حمایت و مقاومت هستند که با ابزارها و روش‌های گوناگون رسم می‌شوند؛ اما قبل از آنکه بخواهیم به آموزش فیبوناچی در بورس و کاربرد آن بپردازیم بهتر است ابتدا با این اعداد آشنا شویم.

دنباله فیبوناچی

لئونارد پیزا یا همان فیبوناچی (Fibonacci) نام ریاضی دانی ایتالیایی است که در قرن ۱۲ میلادی زندگی می کرد؛ شهرت فیبوناچی به دلیل اعداد اعداد مهم فیبوناچی در بورس یا دنباله فیبوناچی است که توسط این ریاضی دان معرفی شده.

فیبوناچی که مطالعات ترکیبی زیادی در زمینه های ریاضیات، طبیعت و هنر داشت در ابتدا به دنبال آن بوده که بداند در طول یک سال از یک جفت خرگوش که هر ماه یک جفت دیگر متولد می کنند؛ چند جفت خرگوش تولید می شود؟

او فهمید که تعدا افزایش خرگوش ها از یک توالی خاصی پیروی می کند؛ این دنباله یک سری از اعداد می باشد که از ۰ و ۱ شروع شده و تا بی نهایت ادامه دارند. در این دنباله بعد از ۲ عدد اول بقیه اعداد از جمع ۲ عدد قبل از خودشان بدست می آیند.

اما چه چیزی باعث شهرت دنباله فیبوناچی شده؟!

اگر از عدد چهارم دنباله به بعد هر عدد را تقسیم بر عدد قبلی خودش کنیم عددی حدود ۱.۶۱۸ بدست می آید که به نسبت طلایی مشهور شده است و هرچه به سمت بی نهایت در این دنباله برویم حاصل تقسیم اعداد بیشتر به نسبت طلایی نزدیک می شود.

نسبت طلایی نسبتی رایج در طبیعت است و در طراحی اقسام موارد جهان به کار رفته؛ این نسبت باعث می شود که اشیا در چشم ما جذاب بنظر برسند. برای مثال نسبت قد انسان به نسبت فاصله ناف تا کف پای انسان برابر نسبت طلایی می باشد ، زاویه حلقوی لاک حلزون ، زاویه رویش تخمه های آفتاب گردان و کاج ، پوست آناناس ، گوش انسان، نقش و نگار بال پروانه، نسبت رشد اجزای گیاهان و حتی تعداد لاک های لاک پشت و گلبرگ های گل ها نیز از دنباله فیبوناچی پیروی می کنند.

همانطور که گفتیم نسبت فیبوناچی یک نسبت منحصر به فرد است که از آن می شود برای توصیف نسبت همه چیز از اتم ها تا پیشرفته ترین الگو های موجود در جهان مثل اجرام آسمانی و یا در عجایب و شگفتی های طرح های معماری و اجرای بناهایی مانند اهرام مصر و بنای پارتنون در یونان استفاده کرد. گفته می شود چون انسان زاده طبیعت است و خود نیز قسمتی از جهان آفرینش است پس نسبت طلایی در وجود او نیز جریان دارد و ضمیر ناخودآگاه انسان از این دنباله پیروی می کند.

کاربرد و آموزش فیبوناچی در بورس

فیبوناچی در بورس جزو تحلیل تکنیکال این بازار می باشد و همانطور که می دانید تحلیل تکنیکال بر طبق نمودار قیمت انجام می شود که حاصل عملکرد رفتار تک تک انسان ها می باشد. جمله معروف تحلیل تکنیکال را فراموش نکنید که می گوید :

نمودار قیمت همه چیز را در خودش لحاظ می کند. از این موارد رفتار های انسانی را نیز شامل می شود.

فهمیدیم که فیبوناچی در ضمیر ناخودآگاه انسان وجود دارد و بر رفتار آنها بطور ناخودآگاه تاثیر می گذارد؛ یعنی انسان بدون آن که بداند نسبت به اعداد فیبوناچی تمایل دارد و دنباله فیبوناچی را زیبا می داند و به ترازهای فیبوناچی در بورس هم واکنش نشان می دهد.

این مطلب را نیز پیشنهاد میکنیم: تحلیل تکنیکال چیست؟!

این امر باعث می شود که نسبت های فیبوناچی در معاملات افراد نیز تاثیر بگذارد؛ هدف از این مبحث بکار گیری تاثیر نسبت های دنباله فیبوناچی در بورس بر معاملات این بازار است. وقتی بتوانیم پیش بینی کنیم که در چه نسبت های قیمتی معامله گران واکنش خواهند داشت می توانیم از این اطلاعات برای تعیین نقاط ورود و خروج به بازار و شناسایی سطوح حمایت و مقامت استفاده کنیم.

دنباله فیبوناچی در بورس تنها به ۱.۶۱۸ محدود نمی شوند و بطور عمده با سه نسبت مهم ۳۸.۲ درصد، ۵۰ درصد و ۶۱.۸ درصد تفسیر می شود که در صورت لزوم می شود از ضرایب بیشتری مثل ۲۳.۶ درصد، ۱۶۱.۸ درصد و ۴۲۳ درصد هم استفاده کرد.

۴ روش های اعمال دنباله فیبوناچی در بورس

چهار روش برای اعمال دنباله فیبوناچی بر روی نمودارها وجود دارد که عبارت هستند از :

• اصلاح ها
• کمان ها
• پروانه ها
• مناطق زمانی

بنابراین فیبوناچی نه تنها در پیش بینی قیمت به ما کمک می کند بلکه در چرخه های زمانی نیز وجود دارد و ترکیب کردن فیبوناچی های قیمتی و زمانی تحلیل های بسیار دقیق تری به ما ارائه می دهد؛ اما با وجود این بسته به نمودار مورد استفاده ممکن است همه ی این روش ها قابل اعمال و استفاده نباشند پس معامله گرها نباید بر روی سطوح فیبوناچی به عنوان سطوح حمایت و مقاومت اجباری تکیه کنند اما در صورت استفاده صحیح از ابزار و آموزش فیبوناچی می توان تا ۷۰ درصد رفتار بازار را پیش بینی کرد.

در کل عمده روشی که مورد اقبال تحلیل گران در تحلیل های تکنیکال برای تشخیص سطوح حمایت و مقاومت است، فیبوناچی اصلاحی در بورس می باشد و همانطور که گفتیم این نسبت های فیبوناچی به نوعی سطوح حمایت و مقاومت نامرئی هستند که تشخیص آنها با سطوح حمایت و مقاومت روند ها مقداری متفاوت است.

فیبوناچی رتریسمنت یا فیبوناچی اصلاحی در بورس (Fibonacci Retracement (RET)

فیبو رتریسمنت یا همان فیبوناچی اصلاحی در بورس پر کاربرد ترین ابزار نسبت به سایر ابزار فیبوناچی است؛ در این روش به دو نقطه برای رسم نیاز داریم.

ابتدا باید روند صعودی و یا نزولی را برای خودمان مشخص کنیم، سپس کافیست از یک سقف تا کف (در روند نزولی) و یا از یک کف تا سقف (در روند صعودی) خط را رسم کنیم تا نرم افزار تحلیل تکنیکال سطوح حمایت و مقاومت را برای ما به نمایش درآورد.

برای مثال در تصویر زیر از نقطه ۱ (کف) به نقطه ۲ (سقف) ابزار فیبو رتریسمنت را رسم کردیم و سطوح حمایتی اعداد مهم فیبوناچی در بورس نسبت های فیبوناچی به نمایش در آمدند. همانطور که مشاهده می کنید نمودار قیمت در نقطه ۳ یعنی نسبت ۰.۶۱۸ (مهم ترین سطح فیبو) واکنش نشان داده و قیمت بازگشت داشته است.

در تصویر زیر هم که روند نزولی بوده، از نقطه ۱ (سقف) به نقطه ۲ (کف) فیبوناچی اصلاحی رسم کردیم، در بازگشت نمودار در نقطه ۳ و اعداد مهم فیبوناچی در بورس ۴ با مقاومت نسبت ۰.۵ و در نقطه ۵ و ۶ در نسبت ۰.۶۱۸ با مقاومت رو برو شده و حتی در نقطه ۷ در نسبت ۰.۷۸۶ نیز مقاومت وجود داشته که پس از چند کندل مقاومت شکسته شده و قیمت افزایش یافته.

نکته: توجه داشته باشید در کنار روش رتریسمنت، فیبوناچی اکستنشن (extension) هم وجود دارد که همانند روش رتریسمنت است و برای رسم به دو نقطه کف و سقف نیاز دارد. تفاوت این دو روش در این است که در اکستنشن صعود یا نزول پیشین در نظر گرفته می شود. در رتریسمنت نسبت های زیر ۱ در نظر گرفته می شود اما در اکستنشن نسبت های بزرگتر از ۱ لحاظ می شوند؛ البته در بیشتر نرم افزار های تکنیکال هر دوی این روش ها بخاطر شباهت از یک دستور اجرا می شوند.

فیبوناچی پروجکشن (Fibonacci Projection (PRO)

برای استفاده از فیبوناچی پروجکشن یا بازتابی، به سه‌نقطه نیاز داریم که این سه‌نقطه شامل نقطه‌ کف، سقف و یک اصلاح چه در صعود و چه در نزول است که به ترتیب باید این سه‌نقطه را بر روی نمودار رسم کرد؛ یعنی اگر در ابتدا کفی در نظر گرفتیم ، نقطه دوم باید سقف و نقطه آخر هم مجدد کف خواهد بود.

در مثال زیر با استفاده از سه نقطه؛ یک (کف)، دو (سقف) و سه (کف)فیبوناچی پروجکشن را رسم کره ایم و همانطور که مشاهده می کنید نمودار به سطح ۰.۷۸۶ و ۱.اعداد مهم فیبوناچی در بورس اعداد مهم فیبوناچی در بورس ۶۱۸ واکنش نشان داده است.

فیبوناچی زمانی

سری فیبوناچی در بازه های زمانی نیز تاثیر دارند و یک معامله گر موفق می تواند با تلفیق فیبوی قیمتی و زمانی تحلیل های بسیار دقیقی بدست آورد؛ برای استفاده از فیبوی زمانی می توان از سقف به سقف یا کف به کف و همچنین سقف به کف و برعکس استفاده کرد.

نمونه ای از فیبوناچی زمانی سقف به سقف را در زیر مشاهده می کنید.

همگرایی در فیبوناچی

سطوح نسبت های فیبوناچی تنها پیش بینی های احتمالی برای قیمت هستند؛ همگرایی فیبوناچی به این معنی است که نسبت های فیبو در چند تحلیل فیبوناچی در محدوده ای نزدیک به هم قرارگیرند. همگرایی نشان دهنده قدرت آن محدوده در نسبت های فیبوناچی می باشد. بهتر است که در مورد همگرایی حداقل ۳ نسبت از فیبو های مختلف نزدیک هم قرار گیرند.

تمام تحلیل گران باید در نظر بگیرند آموزش فیبوناچی بسیار مهم است و اینکه ابزار فیبوناچی در بورس یک ابزار جادویی نیست و تنها به بهبود عدم قطعیت در تحلیل بازار کمک می کند؛ چرا که سطوح اعداد فیبوناچی در بورس بر تصمیمات هزاران معامله گر تاثیر می گذارد و به همین دلیل بازار در این سطوح واکنش های مختلفی را از خودش به نمایش می گذارد بنابراین تحلیل گران؛ دنباله فیبوناچی در بورس را مثل سایر روش های تحلیلی مورد بررسی قرار می دهند و صرفا بر این ابزار متکی نیستند.

پیشنهاد می کنیم این مطلب را نیز مطالعه بفرمایید: الگوهای بازگشتی در تحلیل تکنیکال

فیبوناچی در تحلیل تکنیکال به زبان ساده

اندیکاتور فیبوناچی ( Fibonacci )، یکی از پر طرفدارترین ابزارهای تحلیل تکنیکال به شمار می رود، که به کمک آن می توان روند قیمت ها را پیش بینی کرد.

لئوناردو فیبوناچی ریاضی دان ایتالیایی بود که ثابت کرد نسبت های فیبوناچی در طبیعت به وفور یافت می شوند و این گفته های وی را سایر دانشمندان نیز اثبات کردند. با گذشت زمان معامله گران بازارهای مالی متوجه شدند که از این نسبت های طبیعی می توانند در معاملات خود و در بازارهای مالی برای به دست آوردن نقاط ورود و خرج سهم استفاده کنند. زمانی که بازار به صورت زیگزاگ حرکت می کند و در یک خط مستقیم نیست، با استفاده از ابزار فیبوناچی به راحتی می توان آینده ی بازار را تعیین کرد.

کاربرد فیبوناچی در تحلیل تکنیکال

زمانی که در تحلیل تیکنیکال از ابزار فیبوناچی استفاده می شود، سه نسبت مهم وجود دارد که شامل 38.2، 50.0 و 61.8 می باشد. تحلیلگرانی که با فیبوناچی کار می کنند، معتقدند که در صورت استفاده ی صحیح از این ابزار، در 70 موارد پیش بینی موفقی خواهند داشت.

سطوح فیبوناچی

سطوح فیبوناچی، مجموعه خطوطی هستند که نشان دهنده ی حمایت و مقاومت هستند. این خطوط بر اساس اعداد فیبوناچی به دو قسمت نسبت بالای 100 و زیر 100 تقسیم می شوند و هر سطح درصد مشخصی دارد. این سطوح نسبت به سقف و کف نمودار محاسبه می شوند، به این شکل که در نسبت های زیر 100، 5 خط ترسیم می شود، خط اول که بالاترین نقطه ی نمودار است100%، خط دوم 61.8، خط سوم 50.0 خط چهارم 38.2 که پایین ترین نقطه ی نمودار است تشکیل شده است.

در نسبت های بالای 100، 6 خط رسم می شود. خط اول 113.0، خط دوم 141.0، خط سوم 161.8، خط چهارم 200.0، خط پنجم 261.8، خط ششم 423.6 می باشد.

رسم ابزار فیبوناچی

در مرحله ی اول باید یک روند را در چارت مشخص کنیم، این روند ممکن است صعودی یا نزولی باشد. برای رسم در روند صعودی، پس از انتخاب ابزار فیبوناچی، از نقطه ای که روند شروع به صعود کرده تا جایی که رشد کرده، رسم می کنیم. یعنی یک کف را به سقف متصل می کنیم. فیبوناچی نسبت هایی را دارد که شامل اعداد خاصی است، و روی این نسبت ها سهم واکنش هایی را از خود نشان می دهد. اعداد مهم فیبوناچی شامل 0.0، 23.6، 38.2، 50.0، 61.8، 78.0، 100.0، 113.0، 141.0، 161.8، 200.0، 261.8، 423،6 است. در نسبت های زیر 100.0 فیبوناچی، تراز 38.2 و 61.8 درصد از اهمیت برگشتی بیشتری برخوردار هستند. ابتدا حساسیت روی تراز 38.2 می باشد، در صورت شکست این سطح، 61.8 و در صورت شکست، و عبور از این سطح، تراز بعدی 78.0 می باشد که در صورت شکست با کف قیمتی برخورد می کند و به احتمال زیاد این کف را نیز می شکند.

در این اندیکاتور برای معامله باید منتظر واکنش معامله گران در یکی از سطوح فیبوناچی بود. برای تشخیص اینکه سطح رو به رو شده با آن، حمایت است یا مقاومت باید تمام شاخصه هایی که برای یک حمایت یا مقاومت بررسی می شود را در نظر گرفت.

به کمک درصدهای فیبوناچی می توانیم آن نواحی که سهم تمایل دارد تا آنجا را اصلاح کند، و سپس، پس از اصلاح، تا جایی که می تواند رشد کند را مشخص کنیم. هر کدام از این اعمال، نیازمند استفاده از فیبوناچی مورد نظر می باشد. به طور کلی سه نوع فیبوناچی تعریف شده است که شامل: فیبوناچی بازگشتی ( Retracement )، فیبوناچی بازگشتی خارجی ( Extension ) و فیبوناچی گسترشی ( Projection/Expansion ) است.

فیبوناچی بازگشتی ( Retracement )

اصولا در بازار بورس، سهم همیشه نمی تواند در حال رشد باشد، و معمولا پس از یک رشد، نزول می کند، یعنی رشد قیمت خود را اصلاح کرده و برای شروع صعودی دیگر آماده می شود. در یک روند صعودی ما باید بدانیم که سهم تا کجا قصد اصلاح کردن را دارد و این عمل توسط فیبوناچی بازگشتی ( Retracement ) مشخص می گردد یا به بیان دیگر برای شناسایی نقاطی که اصلاح در آن رخ می دهد، از این فیبوناچی استفاده می شود. از این ابزار برای اصلاح هایی که در نهایت تا صد درصد روند قبلی را اصلاح می کند استفاده می نمایند.

روش رسم فیبوناچی بازگشتی ( Retracement )

برای اینکه تشخیص دهیم، روند سهم چه زمانی بر می گردد، یعنی اگر صعودی بوده چه زمانی نزولی می شود، و اگر نزولی بوده چه زمانی صعودی می شود، از این فیبوناچی استفاده می کنیم. برای درک بیشتر با توجه به شکل زیر همانطور که ملاحضه می کنید، قیمت سهم در حال افزایش و تشکیل یک موج است و چون حرکت این سهم صعودی بوده، پس موج آن نیز صعودی محسوب می شود. در این روش پس از انتخاب ابراز فیبوناچی بازگشتی ( Retracement )، روند به هر سمتی که بود، از نقطه ی A به نقطه ی B فیبوناچی را رسم می کنیم و نقطه ی C به دست می آید، اعداد مهم فیبوناچی در بورس یعنی در نقطه ی B سهم شروع به اصلاح کرده و نقطه ی C پایان اصلاح سهم می باشد. برای درک بهتر عملی این موضوع در نقطه ی شروع ( A ) کلیک کرده و تا نقطه ی شروع اصلاح ( B ) با کلیک چپ موس درگ می کنیم، به طوری که تراز 100 در نقطه ی A و تراز 0 در نقطه ی B باشد و نقطه ی C که پایان اصلاح را نشان می دهد، به دست می آید. پس در حالت کلی می توان گفت که برای پیدا کردن انتهای اصلاح از این فیبوناچی استفاده می شود.

فیبوناچی بازگشتی خارجی ( Extension )

پس از پایان اصلاح، برای اینکه بدانیم سهم تا کجا صعود خواهد کرد، از فیبوناچی Extension کمک می گیریم، تا ادامه مسیر برایمان مشخص گردد. زمانی که قیمت بیش از 100% نسبت به روند قبلی، خود را اصلاح کند، از این فیبوناچی استفاده می شود. در این فیبوناچی ترازهای 127.2، 141.4، 161.8، 200، 261.8 423.6 درصد، سطوح بازگشتی محسوب می شوند.

روش رسم فیبوناچی بازگشتی خارجی ( Extension )

هدف از رسم این فیبوناچی به دست آوردن نقطه ی D یا همان PRZ است. برای رسم این فیبوناچی پس از انتخاب ابزار Fibonacci Extension ، از نقطه ی شروع اصلاح ( B ) به نقطه ی پایان اصلاح ( C ) با کلیک چپ موس درگ می کنیم، یعنی تراز 100 روی B و صفر روی C باشد. وقتی سهم تا هر ترازی اصلاح کند، برای به دست آوردن Extension آن یک عدد مشخص وجود دارد و این عدد از نسبت زیر به دست می آید:

100 ÷ درصد تراز اصلاح شده = نقطه ی D ( prz )

برای مثال در صورتی که نقطه ی C تا 38.2 اصلاح کند، اولین هدفی که برای رشد پس از اصلاحش در نظر می گیریم، عدد 261.8 (نقطه ی D ) است که به شکل زیر به دست می آید:

یعنی پس از اینکه در نقطه ی C که نسبت فیبوناچی آن روی 61.8 بود، انتظار داریم تا 261.8 سهم پیش برود.

فیبوناچی سه نقطه ای ( Projection/Expansion )

طبق فیبوناچی Projection باید نقاط A ، B و C وجود داشته باشد تا این ابزار به صورت خودکار نقطه ی D را به ما نشان دهد. برای تعیین هدف بلند مدت سهم و همینطور به عنوان مکمل فیبوناچی Retracement و Extension استفاده می شود، که در دوره ی تحلیل تکنیکال مقدماتی به صورت مفصل درباره ی آن صحبت شده است. در این فیبوناچی وجود سه نقطه برای تعیین هدف الزامی می باشد.

روش رسم فیبوناچی سه نقطه ای ( Projection/Expansion )

در این روش پس از انتخاب ابزار مورد نظر نرم افزار، نقطه ی شروع روند ( A ) را به نقطه ی شروع اصلاح ( B ) با کلیک چپ موس درگ کرده و سپس تا نقطه ی پایان اصلاح ( C ) ادامه می دهیم.

چگونه از فیبوناچی اصلاحی در معاملات استفاده کنیم؟

بیایید در این مقاله از سلسله مقالات صفر تا صد آموزش فارکس در مورد سطوح فیبوناچی اصلاحی صحبت کنیم. می‌خواهیم بدانیم چگونه از آنها در معاملات استفاده کنیم. سطوح اصلاحی فیبوناچی خطوط افقی هستند که سطوح حمایت و مقاومت احتمالی را نشان می دهند. در این سطوح احتمال دارد جهت قیمت عکس شود. اولین چیزی که باید در مورد ابزار فیبوناچی بدانید این است که بهترین عملکرد این ابزار در بازارهای دارای روند است.

همانطور که در درس فیبوناچی چیست کامل توضیح دادیم، فرض بر این است که وقتی بازار روند صعودی دارد، زمان اصلاح در سطح حمایت فیبوناچی خرید کنیم و وقتی بازار روند نزولی دارد، زمان اصلاح در سطح مقاومت فیبوناچی فروش کنیم. سطوح اصلاحی فیبوناچی به عنوان یک نماگر پیش بینی تکنیکال در نظر گرفته می‌شوند، زیرا تلاش می‌کنند جهت قیمتی در آینده را شناسایی کنند. تئوری پشت استفاده از سطوح فیبوناچی این است: پس از آنکه قیمت روند جدیدی شروع کرد، قیمت مقداری اصلاح یا برگشت می کند و بعد مجدداً جهت روند قبلی را از سر می گیرد.

آموزش تصویری فیبوناچی اصلاحی

برای یافتن سطوح فیبوناچی اصلاحی ، باید نقاط سووینگ سقف قیمتی و سووینگ کف قیمتی مهم (در درس قبل توضیح دادیم سویینگ چیست) که اخیرا شکل گرفته اند را پیدا کرد. سپس، برای روند نزولی، روی سووینگ سقف کلیک کنید و مکان نما را به آخرین سووینگ کف قیمتی بکشید. برای روند صعودی، روی نقطه کف قیمتی کلیک کنید و مکان نما را به جدیدترین نقطه سقف قیمتی بکشید. انشالله که متوجه شدید! حالا بیایید به چند مثال از نحوه اعمال فیبوناچی اصلاحی در نمودار نگاهی اندازیم.

فیبوناچی اصلاحی در روند صعودی

این نمودار روزانه AUD / USD است.

در اینجا با کلیک بر روی سووینگ کف در 0.6955 در تاریخ 20 آوریل و کشیدن مکان نما به سمت سووینگ سقف در 0.8264 در تاریخ 3 ژوئن ، سطوح فیبوناچی اصلاحی را ترسیم می کنیم. نرم افزار به طور خودکار سطوح اصلاحی را به شما نشان می دهد. همانطور که در نمودار مشاهده می‌کنید، سطوح اصلاح فیبوناچی 0.7955 (23.6%) و 0.7764 (38.2%) و 0.7609 (50.0%*) و 0.7454 (61.8%) و 0.7263 (76.4%) بودند.

اکنون انتظارات این است که اگر AUD / USD از سقف اخیر اصلاح کند، در یکی از این سطوح اصلاح فیبوناچی حمایت پیدا کند زیرا تریدرها با برگشت یا پولبک قیمت، در این سطوح سفارش خرید وارد می کنند. با توجه به اینکه روند کلی صعودی است، تریدرها منتظر بازگشت روند هستند.

* نسبت 50.0٪ رسما یک نسبت فیبوناچی نیست، اما توانسته جای خود را در ترسیم ها بعنوان یک سطح فیبو باز کند. اکنون، ببینیم که پس از شکل گیری سقف قیمتی چه اتفاقی افتاده است.

قیمت از سطح 23.6٪ یک پولبک زده است و طی دو هفته بعدی روند نزولی خود را ادامه داد. حتی سطح 38.2٪ را تست کرده است اما نتوانسته زیر آن ببندد. بعدا، حدود 14 ژوئیه ، بازار حرکت صعودی خود را از سر گرفته است و سرانجام سقف قیمتی را هم شکسته است. واضح است که خرید در سطح 38.2٪ فیبوناچی یک معامله سودآور در بلند مدت بوده است!

فیبوناچی در روند نزولی

حال، ببینیم که چگونه می‌توانیم از ابزار فیبوناچی اصلاحی در روند نزولی استفاده کنیم. در زیر نمودار 4 ساعته EUR / USD آورده شده است.

همانطور که مشاهده می‌کنید، ما سووینگ سقف را در 1.4195 در 25 ژانویه وسووینگ کف را چند روز بعد در 1.3854 در 1 فوریه دیدیم. سطوح اصلاحی 1.3933 (23.6%) و 1.3983 (38.2%) و 1.4023 (50.0%) و 1.4064 (61.8%) و 1.4114 (76.4%) هستند. انتظارات برای روند نزولی این است که اگر قیمت از این کف واکنش دهد، ممکن است در یکی از سطوح فیبوناچی با مقاومت روبرو شود زیرا معامله گرانی که می خواهند با قیمت‌های بهتری از روند نزولی بهره برند، ممکن است در آن نقاط سفارشات فروش آماده داشته باشند. به عبارت دیگر، فروشنده‌ها در کمینند. بیایید نگاهی بیندازیم بعد چه رخ داده است.

ای جان! زیبا نیست ؟! 😉 بازار تلاش داشته یک رالی قیمتی داشته باشد. قبل از اینکه سطح 50.0 درصد را تست کند، کمی زیر سطح 38.2٪ گیر کرده است. اگر سفارشاتی در سطح 38.2٪ یا 50.0٪ داشته باشید ، در این معامله پیپ های خوبی را شکار می ‌کردید.

جمع بندی

نمونه های واقعی از کاربرد فیبوناچی اصلاحی در معاملات را دیدیم. در این دو مثال، می‌بینیم که قیمت در سطوح فیبوناچی اصلاحی حمایت‌ها یا مقاومت‌های موقت خوبی داشته است. به دلیل افراد زیادی که از ابزار فیبوناچی استفاده می‌کنند، این سطوح خود به خود تبدیل به سطوح حمایت و مقاومت می‌شوند. اگر تعداد کافی از فعالان بازار معتقد باشند که یک اصلاح در نزدیکی سطح فیبوناچی اصلاحی اتفاق می‌افتد و منتظر باشند تا با رسیدن قیمت به آن سطح، موقعیتی را باز کنند، در اینصورت آن همه سفارش‌های پندینگ می‌توانند قیمت بازار را تحت تأثیر قرار دهند.

نکته‌ای که باید به آن توجه داشته باشید این است که قیمت همیشه به این سطوح واکنش نخواهد داد. باید به آنها به عنوان مناطق ابراز علاقه‌مندی نگاه کرد، یا به گفته برخی “مناطق مرگبار” آنها را نامید. بعداً در این باره بیشتر خواهیم گفت. به خاطر داشته باشید استفاده از فیبوناچی همیشه ساده نیست. اگر آنها به همین سادگی بودند، معامله گران همیشه سفارشات خود را در سطوح فیبوناچی اصلاحی می‌چیدند و بازارها هم همیشه روند می‌گرفتند. همگی خوب و خوش و پولدار بودیم. 🙂 در درس بعدی، به شما نشان خواهیم داد که در صورت عمل نکردن سطوح فیبوناچی اصلاحی چه اتفاقی می‌افتد.

فیبوناچی اکستنشن

اندیکاتور فیبوناچی، کاربردهای متعددی داشته و بهتر است مقالات فیبوناچی اکستنشن را نیز مطالعه کنید (البته اگر قبلا این کار را نکرده‌اید). از اکستنشن فیبو عموما برای تعیین حد سود استفاده شده که در این مقاله، کامل و به همراه آموزش تصویری توضیح داده شده است.