Stop loss چیست

آموزش تصویری تعریف Stop Loss در صرافی بایننس!

با توجه به ۲۴ ساعته بودن بازار ارزهای دیجیتال، Stop Loss یا حد ضرر یکی از مهم‌ترین مفاهیم موجود در این حوزه می‌باشد. اگر می‌خواهید تکنیک استفاده از این روش را در صرافی بایننس بیاموزید این مقاله را بخوانید.

فهرست عناوین

تعریف Stop Loss

تعیین حد ضرر، تکنیکی جهت جلوگیری از ضرر بیش از حد، هنگام کاهش قیمت ناگهانی قیمت ارز دیجیتال مورد نظر است. هنگام شروع خرید و فروش ارز دیجیتال شما همیشه باید نسبت به مبلغی که سرمایه‌گذاری می‌کنید یک حد ضرر در نظر بگیرید. به عبارتی: “اگر تا چه میزان ضرر کنم مشکلی ندارم و دارایی خود را نگه می‌دارم؟”. فرض کنید شما یک ارز دیجیتال را به قیمت ۱۰۰۰ دلار خریداری کرده‌اید. برای خود یک حد ضرر ۱۰ درصدی در نظر می‌گیرید به این صورت که اگر قیمت این ارز تا ۹۰۰ دلار کاهش یافت، در همین قیمت ارز مورد نظر به صورت اتومات فروخته شود.

در ادامه به نحوه ثبت سفارشات مذکور در صرافی بایننس خواهیم پرداخت.

بخش خرید و فروش ارز دیجیتال در بایننس

جهت انتخاب ارز مورد نظر وارد بخش Markets شوید.

در این بخش شما می‌توانید از طریق ذره‌بین بالای صفحه سمت راست، ارز دیجیتال مورد نظر خود را جستجو نمایید.

در این مرحله من ارز YFI را جستجو کردم. جفت ارزهایی که قابل تبدیل به هم هستند نمایش داده می‌شود. من گزینه اول را انتخاب می‌کنم. YFI/USDT به معنی معامله جفت ارز تتر و YFI است.

جهت تعیین حد ضرر برای ارز مورد نظر روی دکمه Limit کلیک کنید و از منو گزینه Stop Limit را انتخاب کنید.

هدف از ثبت سفارش Stop Limit

معمولا سفارش Stop را به این دلیل ثبت می‌کنیم که اگر جریان خلاف انتظار ما پیش رفت متضرر نشویم یا از کسب سود جا نمانیم.

انواع سفارش Stop Limit

برای ثبت سفارش Stop Limit ابتدا با ماهیت فیلدهای زیر آشنا شوید:

1- فیلد Stop: سفارش در این قیمت اجرا می‌شود.

2- فیلد Limit: قیمتی که می‌خواهیم ارز را به فروش برسانیم.

3- فیلد Amount: مقدار ارزی که می‌خواهیم بفروشیم.

فروش(Sell)

این روش مهم‌ترین روش جهت جلوگیری از حد ضرر است. به طور مثال من قبلا ارز YFI را روی قیمت ۱۳۵۰۰ دلار خریداری کرده‌ام و حد ضرر خود را حدود ۵۰۰ دلار در نظر گرفته‌ام. پس فیلدهای مربوطه را به شکل زیر پر می‌کنم:

1- فیلد Stop: مبلغ را روی ۱۳۰۵۰ دلار تنظیم می‌کنم. زمانی که قیمت ارز به این عدد برسد ثبت سفارش به صورت اتومات اجرا می‌شود.

2- فیلد Limit: قیمتی که می‌خواهیم ارز را به فروش برسد ۱۳۰۰۰ دلار انتخاب می‌کنم. به دلیل نوسانات لحظه‌ای قیمت، بهتر است این قیمت کمی پایین‌تر از فیلد Stop باشد.

3- فیلد Amount: در این بخش هم آن میزانی که قصد دارم در شرایط بالا به فروش برسانم وارد کردم.

نتیجه اینکه طبق این سفارش ثبت شده، هنگامی که ارز با کاهش قیمت مواجه شود و به مبلغ ۱۳۰۵۰ دلار برسد به صورت اتومات سفارش فروش در مبلغ ۱۳۰۰۰ ثبت می‌گردد.

خرید(Buy)

این روش مهم‌ترین روش جهت کسب سود و جا نماندن از افزایش قیمت است. به طور مثال من تصمیم دارم سفارش خرید را روی قیمت ۱۴۰۰۰ دلار ثبت کنم که اگر مبلغ وارد کانال افزایشی شد از این افزایش قیمت کسب سود کنم. پس فیلدهای مربوطه را به شکل زیر پر می‌کنم:

1- فیلد Stop: مبلغ را روی ۱۴۰۰۰ دلار تنظیم می‌کنم. زمانی که قیمت ارز به این عدد برسد ثبت سفارش به صورت اتومات اجرا می‌شود.

2- فیلد Limit: قیمت خرید مورد نظر خود، یعنی ۱۴۰۵۰ دلار انتخاب میکنم. به دلیل نوسانات لحظه‌ای قیمت، بهتر است این قیمت کمی بالاتر از فیلد Stop باشد.

3- فیلد Amount: در این بخش هم آن میزانی که قصد دارم در شرایط مذکور خرید کنم وارد کردم.

نتیجه اینکه طبق این سفارش ثبت شده، هنگامی که ارز با افزایش قیمت مواجه شود و به مبلغ ۱۴۰۰۰ دلار برسد به صورت اتومات سفارش خرید در مبلغ ۱۴۰۵۰ دلار ثبت می‌گردد.

تعیین حد ضرر یا استاپ لاس به چه معنا می باشد؟

حد ضرر یا استاپ لاس (Stop Loss) در معاملات یک فعالیت منطقی و مطمئن می باشد. تعیین حد ضرر از متحمل شدن ضررهای زیاد پیشگیری می‌کند.

نوسانات بسیار زیاد قیمت ارزهای دیجیتال میزان خطر و ریسک سرمایه‌گذاری در این بازار را بالاتر می‌برد. برای یک معامله گر ماهر در بازار ارز های دیجیتال بسیار اهمیت دارد که انتخاب صحیح داشته باشد.

حد ضرر یا استاپ لاس (Stop Loss) در همه بازارهای مالی به معامله گران کمک می کند که در معاملات خود کمترین میزان ضرر را متحمل شوند.

در ادامه این مطلب از مجله بورسنامه به بررسی مفهوم حد ضرر یا استاپ لاس (Stop Loss) می پردازیم.

اگر علاقمند به کسب اطلاعات در این زمینه هستید از شما دعوت می کنم تا آخر این مطلب همراه ما باشید.

• پیشنهاد می کنم خواندن این مطلب را از دست ندهید:

حد ضرر یا استاپ لاس (Stop Loss) به چه معنا است؟

در بسیاری از معاملات مشاهده شده است که حتی تریدرهای حرفه‌ای و با تجربه نیز در برخی از اوقات بر اساس رفتارهای غیر منطقی و احساسات تصمیم به معامله می‌گیرند. و ضرر های زیادی را نیز در این زمینه متحمل می شوند.

تعیین کردن حد ضرر به تریدرها کمک می‌کند پیش از وارد شدن به یک بازار شرایط مناسب برای معامله را مشخص کنند.

حد ضرر در واقع به صورت مقطعی می باشد که شما در آن مشخص می‌کنید معامله زیان ده می باشد و از انجام معامله منصرف می شوید.

بسیاری از صرافی‌های ارزهای دیجیتال این قابلیت را در اختیار افراد گذاشته اند که حد ضرر را به صورت خودکار تعیین و از متحمل شدن ضرر های بزرگ پیشگیری کنند.

یک مثال از تعیین استاپ لاس

برای فهم درست حدضرر یا استاپ لاس، به این مثال دقت کنید. فرض کنید اکنون هر اتریوم ۱۰۰۰ دلار قیمت دارد.

ما پیش بینی می کنیم که قیمت آن به ۱۱۰۰ دلار در روزهای آینده می رسد. ما هم هدف فروش دارایی خود را بر روی این قیمت قرار می‌دهیم. از سوی دیگر می دانیم که به هیچ عنوان سیگنال تضمینی وجود ندارد و همواره امکان دارد ارز دیجیتال مورد نظر ما به جای روند افزایشی، روند کاهشی پیدا کند. در صورت رخ دادن چنین اتفاقی، به جای به دست آوردن سود، دچار ضرر خواهیم شد. اکنون لازم است که این زیان را به کمترین ترین حالت ممکن پایین آورد.

در مثال فوق حد ضرر (Stop Loss) را روی ۹۰۰ دلار تعیین می کنیم. قیمت فروش می‌تواند همین عدد باشد، ولی به دلیل افت و خیز های بسیار، اغلب قیمت فروش را کمتر از استاپ لاس مشخص می‌کنند.

به ادامه توضیحات توجه کنید:

در این حالت قیمت فروش را روی ۸۹۰ دلار تعیین می کنیم. پس اگر قیمت اتر به ۹۰۰ دلار یا پایین تر از آن رسید، به صورت اتوماتیک یک سفارش فروش به قیمت ۸۹۰ دلار به وجود خواهد آمد.

به خاطر داشته باشید هدف ما فروش اتریوم در قیمت ۱۱۰۰ دلار است. قیمت اتریوم از ۱۰۰۰ دلار بیشتر شده و حتی تا ۱۰۹۰ دلار هم افزایش می یابد. اما سرانجام قیمت آن به ۱۰۰۰ دلار می‌رسد و حتی از آن هم پایین تر می آید.

به بیانی دیگر قرار نیست همواره از همان اول بازار روندی کاهشی را طی کند. امکان دارد قیمت ارز مورد نظر بر طبق تحلیل و پیش‌بینی افزایش پیدا کند. اما ممکن است که به رقم مورد نظر شما جهت فروش نرسد و روندی نزولی را در پیش بگیرد. در این حالت ممکن است قیمتش حتی از زمان خرید هم کمتر شود. به تصویر زیر به خوبی توجه کنید.

به چه دلیل تعیین کردن حد ضرر اهمیت دارد؟

هنگامی که ارزش دارایی‌های دیجیتال شما رو به پایین آمدن است شما دقیقا لازم است آگاه باشید که تا کجا قصد دارید آنها را نگهداری کنید. در غیر این صورت امکان دارد با ضررهای جبران‌ناپذیری روبرو شوید.

مشخص کردن حد ضرر تا حد بسیاری به راهکار و رویکرد سرمایه‌گذاری شما وابسته است. اینکه مشخص کنید تا چه حدی می توانید ضرر کنید به طور کامل به استراتژی شما نسبت به بازار و آینده‌نگری‌تان وابسته است.

هر تریدری باید برای خودش یک استراتژی مشخص داشته باشد و بر آن اساس حد ضرر یا استاپ لاس خود را تعیین کند.

شما باید از سرمایه‌تان حفاظت کنید و مشخص کردن حد ضرر برای رسیدن به این هدف بهترین استراتژی می باشد.

اگر در زمان درستی دارایی خود را به فروش نرسانید گاهی تا سال‌ها لازم است صبر کنید تا قیمت‌ها به حد مناسبی برسد تا بتوانید دارایی دیجیتالی خود را بفروشید.

• پیشنهاد می کنم خواندن این مطالب را از دست ندهید:

در زمان تعیین حد ضرر باید به چه نکاتی توجه کنیم؟

• هر معامله گر رویکرد مخصوص به خودش را دارد. به همین دلیل شما نمی‌توانید حد ضرر خود را بر پایه کاری که دیگران انجام می‌دهند مشخص کنید.
• همواره به حد ضرری که مشخص کرده اید وفادار بمانید. در غیر این حالت مشخص کردن هرگونه حد و مرزی عملاً بی‌ اثر می باشد.
• راهکار و رویکرد درست در معاملات موفقیت شما را ضمانت می‌کند. باید در ذهن داشته باشید که برای همه معاملات خود استاپ لاس تعیین کنید در غیر این صورت امکان دارد با ضررهای زیادی مواجه شوید.
• پس از خرید هر ارز دیجیتال یک حد ضرر تعیین کنید. تعیین کردن این حد ضرر به شما کمک می کند تا با افت بازار ضرر زیادی را متحمل نشوید.
• برای تعیین حد ضرر از مفاهیم تحلیل تکنیکال استفاده کنید. بدون استفاده از تحلیل تکنیکال قادر به مشخص کردن حد ضرر برای دارایی خود نخواهید بود.
  

مشخص کردن حد ضرر چه فایده ای دارد؟

یک ضرب المثل از قدیم در بین ما ایرانیان وجود دارد که جلوی ضرر را هر جا بگیری منفعته.

فایده اول مشخص کردن استاپ لاس این است که از بدتر شدن شرایط هنگام زیان جلوگیری می شود.

زمانی که قیمت‌ ارزهای دیجیتال به صورت ناگهانی می‌ریزند این استاپ لاس می باشد که به شما کمک می‌کند یک تصمیم درست و منطقی بگیرید. همینطور بهره گیری از این قابلیت باعث می شود که در بدترین شرایط تمام سرمایه شما از بین نرود.

تعیین کردن حد ضرر، کسب حداقل سود در معامله را ضمانت می کند. بنابراین تعیین استاپ لاس یک استراتژی منطقی برای موفق شدن در بازار (چه در زمان Stop loss چیست افت بازار و چه در زمان بالا رفتن بازار) می باشد.

تعیین حد توقف ضرر (Stop Loss)

تعیین حد توقف ضرر به منظور تعیین یک آستانه‌‌ ریسک قابل قبول انجام می‌شود. این آستانه به قصد کنترل ضرر و به صورت راهبردی تعیین شده و ابزاری است که سرمایه‌گذاران به کمک آن می‌توانند درصورتی‌که سود مورد انتظار محقق نشد، از ضرر بیشتر و از بین رفتن اصل سرمایه جلوگیری کنند. وقتی قیمت سهام به حدضرر تعیین شده می‌رسد، سهام موردنظر را باید فروخت تا از ضرر بیشتر جلوگیری شود.

تعیین حد توقف ضرر نیاز به تجربه و اطلاعات کافی دارد. برای حفظ سرمایه و رسیدن به سود، لازم است قبل از خرید هر سهمی روندها، مقاومت‌ها، حمایت‌ها، وضعیت بنیادی و دیگر شرایط سهم را بررسی کنیم. اگر بعد از خرید یک سهم و برخلاف انتظار ما قیمت آن شروع به کاهش کرد، به این معنی است که یا در محاسبات خود اشتباه کرده‌ایم یا بر خلاف روند بازار، وارد شده‌ایم و تحلیل درستی از سهم نداشتیم. باقی ماندن در سهام بدون هیچ برنامه‌ای تا زمانی که به قیمت موردنظر ما برسد، ریسک زیادی دارد چرا که می‌تواند منجر به از دست رفتن بخش اعظمی از سرمایه شود. خروج از سهام بعد از تحمل مقداری کاهش، منطقی‌تر به نظر می‌رسد.
یک سرمایه‌گذار حرفه‌ای با بررسی کامل سهمی را می‌خرد و حد سود و زیان را تعیین می‌کند. در صورتی که به سود مورد نظر دست یافت یا سهم به مقاومت خود رسید، از سهم خارج می‌شود. زیرا هیچ سهمی برای همیشه حالت صعودی نخواهد داشت. ولی اگر سهام بجای رشد، افت کرد و به حدضرر رسید، بلافاصله باید از سهم خارج شد. اگر بازار بورس روند نزولی داشته باشد، حدضرر در کل بازار باید در نظر گرفته شود و اگر به آن حد رسید، کاملا از بازار خارج می‌شویم و تا زمان بازگشت بازار به روند طبیعی، نظاره­‌گر می­‌مانیم. در این حالت باید از سهامی که به حدضرر هم نرسیده خارج شویم.
‌افرادی که با مطالعه و شناخت از بازار مورد نظر و توجه به میزان سرمایه خود، سرمایه گذاری می‌کنند به‌طور حتم برای خود اهداف قیمتی تعیین کرده‌اند. این اهداف شامل مواردی از جمله قیمت خرید، قیمت فروش، مقدار سود و مقدار زیان است. برای سرمایه‌گذاری در بورس باید ابتدا انتظارات خود را تعریف کنیم و به سوالاتی نظیر زمان ورود یا خروج در یک سهم، سود مورد انتظار و میزان ضرری که حاضر به پذیرش آن هستیم، پاسخ دهیم. دانستن این نکته حائز اهمیت است که اگر معامله موفقی را انجام دادیم کجا خارج شویم و اگر معامله ما به هر دلیلی، مخالف انتظار ما پیش رفت آنگاه چه مقدار ضرر باید متحمل شویم. اگر یک سهام، به قیمت ۳۰ دلار خریداری شده باشد و حد توقف ضرر در ۲۴ دلار جایگذاری شده باشد، توقف ضرر را به ۲۰% از وضعیت اصلی محدود می‌کند.

روش های مختلفی برای جایگذاری حد‌توقف ضرر وجود دارد. معامله گران فنی، همواره به دنبال شیوه‌‌هایی برای زمان‌‌بندی بازار هستند و سفارشات توقف یا محدود مختلف، بسته به نوع تکنیک‌‌های زمان‌‌بندی‌‌ که اجرا می‌‌شوند، کاربردهای متفاوتی دارند.

روش‌‌های تعیین حد توقف ضرر

• تعیین حدضرر ثابت
• تعیین حدضرر مکانیکال
• تعیین حدضرر تکنیکال

تعیین حد ضرر ثابت‌

در روش تعیین حد ضرر ثابت، معامله‌گر مقدار مشخصی را به‌عنوان حد ضرر در نظر می‌گیرد و زمانی‌که قیمت به آن نقطه رسید، اقدام به فروش می‌کند. در این روش به دو صورت حد ضرر محاسبه می‌شود.

‌۱-تعیین مقدار ثابت عددی: در روش مقدار ثابت عددی، معامله‌گر عدد ثابتی را به‌عنوان حد ضرر تعیین می‌کند. به‌عنوان مثال حد ضرر ۲۰ تومانی را برای خرید خود در نظر می‌گیرد و هر زمان که قیمت سهم به اندازه ۲۰ تومان نسبت به قیمت خرید کاهش یافت، اقدام به فروش می‌کند.
‌۲-تعیین مقدار ثابت درصدی: در این روش معامله‌گر درصد ثابتی از قیمت خرید را ملاک محاسبه حد ضرر قرار می‌دهد و ‌زمانی‌که قیمت سهم از مبلغ درصدی تعیین شده پایین‌تر رفت، از معامله خارج می‌شود. به­‌عنوان مثال اگر سهمی را ۵۰۰ تومان خریداری کرده باشیم و حد ضرر را ۱۰ درصد در نظر گرفته باشیم، با رسیدن به قیمت ۴۵۰ تومان باید از معامله خارج شویم.

تعیین حد ضرر مکانیکال

‌در روش‌های تعیین حد ضرر به شیوه مکانیکال برای محاسبه و تعیین نقطه ضرر از اندیکاتورها استفاده می‌شود. در اینجا نگاهی مختصر به روش‌های مورداستفاده در این شیوه داریم. برای مطالعه بیشتر و کامل­‌تر، می‌توانید به منابع تخصصی‌تر در حوزه محاسبه حد ضرر مراجعه نمایید.
‌۱- روش پارابولیک سار (Parabolic SAR)‌
در این شیوه از ترسیم نمودار برای محاسبه و تعیین حد ضرر استفاده می‌شود.
‌۲- میانگین متحرک (Moving Average)
‌در این روش از میانگین متحرک که قیمت سهام را در یک دوره زمانی نشان می‌دهد، استفاده می‌شود.

‌حد ضرر تکنیکال

‌برای تعیین حد ضرر به روش تکنیکال از ابزارهای ترسیم نمودار که در تحلیل تکنیکال موجود است استفاده می‌شود.

معامله گران باید برای تعیین حدتوقف ضرر، توان ریسک‌‌پذیری خود را تخمین بزنند. تعیین حدتوقف ضرر، شکلی از کسب سود و مدیریت ریسک است اما سوددهی را تضمین نمی‌‌کند. اگر حدضرر را در فاصله کوتاهی از قیمت خرید قرار دهید، در معاملات کوتاه مدت ممکن است به دلیل نوسان زیاد قیمت، خروج زودهنگامی از بازار داشته باشید (سهم خیلی زود فروخته شود.) اگر حد ضرر را در فاصله زیادی از قیمت خرید قرار دهید، باعث زیان بیشتر شما می‌شود (سهم خیلی دیر فروخته می‌شود)، بنابراین یافتن حد وسط در تعیین حد ضرر، استراتژی هوشمندانه ای خواهد بود.

انواع استراتژی خرید و فروش (stop , limit)

بازار‌های مالی دارای انواع استراتژی‌های خرید و فروش هستند که بطور کلی آن‌ها به دو دسته Limit و Stop تقسیم می‌شوند. که معامله‌گران در معاملات خود برای خرید، از Buy Limit ، Buy stop و در بازار‌های دو طرفه برای فروش، از Sell Limit وSell Stop بهره میگیرند.

خرید بالاتر از قیمت جاری Buy stop

زمانی که در روند صعودی نمودار قیمت، مقاومتی در سر راه خود داشت باشد و مطمئن نیستیم که می‌تواند از آن عبور کند یا نه از این استراتژی استفاده میکنیم. به اینصورت که صبر میکنیم در صورت عبور و تثبیت نمودار قیمت رویه سطح مقاومت وارد معامله خرید می‌شویم. با این کار بالاتر از قیمت جاری نمودار در گذشته وارد معامله شده‌ایم و به آن buy stop گفته می‌شود.

شکل 1: نمودار قیمت شرکت پتروشیمی جم که بعد از شکست مقاومت و تثبیت رویه آن میتوانستیم با استراتژی Buy Stop وارد معامله خرید بشویم.

خرید پایین‌تر از قیمت جاری Buy Limit

زمانی که نمودار قیمت در روند نزولی به یک سطح حمایتی مهم نزدیک می‌شود. در صورت حمایت و تثبیت رویه ناحیه حمایتی، ما می توانیم یک پله وارد معامله خرید بشویم، که به آن خرید پایین‌تر از قیمت جاری نسبت به گذشته یا Buy Limit گفته می‌شود.

شکل 2: نمودار قیمت بانک اقتصاد نوین که میتوانستیم رویه حمایت با استراتژی Buy Limit وارد معامله خرید بشویم.

فروش پایین‌تر از قیمت جاری Sell Stop

در بازار‌های دوطرفه برای گرفتن پوزیشن فروش با استراتژی Sell Stop باید صبر کنیم و بعد از رد شدن نمودار قیمت از حمایت و تثبیت زیر آن وارد معامله بشویم.

شکل 3: نمودار قیمت بیت‌کوین Bitcoin در بازارهای جهانی که بعد از شکسته شدن حمایت بسیار معتبر میتوانستیم با استراتژی Sell Stop وارد پوزیشن فروش بشویم.

فروش بالاتر از قیمت جاری Sell Limit

در یک روند صعودی هنگامی که نمودار قیمت به یک سطح مقاومتی برخورد میکند و مشاهده می‌شود که نمیتواند از آن عبور کند می‌توانیم بصورت Sell Limit وارد پوزیشن فروش بشویم.

شکل 4: درگیری نمودار قیمت طلای جهانی XAUUSD با مقاومت که موفق به عبور از آن نشده است. در ناحیه A میتوانستیم با استراتژی Sell Limit وارد پوزیشن فروش بشویم.

نتیجه‌گیری

در بازار‌هایی مالی برای کسب سود Stop loss چیست Stop loss چیست هر معامله‌گر باید استراتژی داشت باشد که برطبق یک الگوی خاص به خرید و فروش های خود نظم دهد. تمام استراتژی‌ها از دایره این دو مورد ذکرشده (Limit-Stop) خارج نیستند. بنابراین شما زمانی که میخواهید وارد معامله‌ای بشوید باید قبل از آن مشخص کنید که از چه نوع استراتژی میخواهید استفاده کنید. به عنوان مثال برای خرید آیا میخواهید سهم را رویه حمایت بخرید Buy Limit یا بعد از رد کردن از مقاومت Buy Stop.

حد ضرر یا استاپ لاس در بورس چیست؟

چرا رعایت آن اهمیت دارد؟ همه اطلاعات را اینجا بخوانید | بورس به زبان ساده

حد ضرر یا استاپ لاس در بورس حکم کمربند ایمنی را دارد. همان‌طور که هنگام رانندگی باید کمربندمان را ببندیم تا در صورت بروز حادثه از آسیب‌های جدی در امان بمانیم، هنگام معامله‌گری در بورس هم باید حد ضرر در نظر بگیریم تا اگر سهم‌مان وارد روند نزولی شد، سرمایه‌مان از آسیب جدی در امان بماند. اگر این مقایسه را همیشه در ذهن‌مان داشته باشیم، یعنی مفهوم حد ضرر را به‌خوبی درک کرده‌ایم. در این مطلب می‌خواهیم با این مفهوم بیشتر آشنا بشویم و ضمن بررسی اهمیت جلوگیری از ضرر، شیوه‌های در نظر گرفتن حد ضرر یا استاپ لاس را مرور کنیم.

حد ضرر در بورس چیست؟

معامله‌گران حرفه‌ای وقتی وارد سهمی می‌شوند دو محدوده را برای خروج از سهم در نظر می‌گیرند: حد سود و حد ضرر. وقتی قیمت به هر کدام از این محدوده‌ها برسد، معامله‌گر اقدام به فروش و خروج از سهم می‌کند. حد سود در واقع محدوده‌ای است که معامله‌گر برای شناسایی سود در نظر گرفته و حد ضرر در بورس (یا همان استاپ لاس) هم محدوده‌ای است که برای جلوگیری از ضرر بیشتر مشخص کرده است.

برای مثال، معامله‌گر با ابزارهای تحلیلی خود به این نتیجه می‌رسد که سهمی را در قیمت ۱۰۰۰ تومان خریداری کند. با استفاده از همین ابزارهای تحلیلی، این معامله‌گر محدوده ۱۵۰۰ تومان را به عنوان حد سود در نظر می‌گیرد و اگر قیمت سهم رشد کند و به این محدوده برسد، سهم را با همین قیمت می‌فروشد و به یک سود ۵۰ درصدی می‌رسد. ولی اگر به هر دلیلی قیمت سهم پایین برود و مثلا به محدوده ۸۰۰ تومان (حد ضرری که معامله‌گر تعیین کرده است) برسد، در اینجا هم معامله‌گر اقدام به فروش سهامش می‌کند و با پذیرش ضرر ۲۰ درصدی، اجازه نمی‌دهد که سرمایه‌اش بیشتر از این مقدار کاهش پیدا کند.

تعیین حد ضرر، پایبندی به این محدوده و خروج از سهم در صورت رسیدن قیمت به محدوده حد ضرر، یکی از مهم‌ترین رفتارها برای ماندگار بودن در بازارهای مالی است. مولفه‌های بسیار زیادی وجود دارند که بر قیمت سهم و بازارهای مالی تاثیر می‌گذارند و پیش‌بینی همه این مولفه‌ها عملا امکان‌پذیر نیست. در نظر گرفتن حد ضرر در واقع ابزاری احتیاطی است که معامله‌گر باید در معاملاتش در نظر بگیرد تا بتواند ریسک مولفه‌های پیش‌بینی‌ناپذیر (از قبیل تغییرات سیاسی، تغییر قیمت جهانی کالاهایی از قبیل نفت و فولاد، تغییرات بهره بانکی و غیره) را تا حد زیادی کنترل کند.

حد ضرر در بورس را چگونه تعیین کنیم؟

تعیین حد ضرر قاعده و قانون مشخص و ثابتی ندارد که بشود آن را برای همه معامله‌گران تجویز کرد. تعیین حد ضرر به عواملی از قبیل درجه ریسک‌پذیری، مدت‌زمان معامله، شرایط بازار، وضعیت بنیادی سهم، وضعیت تکنیکالی نمودار قیمت و غیره بستگی دارد.

برای نمونه، شخصی ممکن است روحیه ریسک‌پذیری بالایی داشته باشد و بتواند به‌راحتی ضررهای ۳۰ درصدی را هم تحمل کند. اما شخص دیگری چنین روحیه‌ای نداشته باشد و اگر قیمت سهامش بیشتر از ۱۰ درصد افت کند، آرامش خودش را از دست بدهد و دچار اضطراب شود. معامله‌گران موفق برای تعیین حد ضرر، پیش از هر چیز روحیات خودشان را در نظر می‌گیرند و مقدار مشخصی برای حد ضررشان دارند. این معامله‌گران حد ضررشان را طوری در نظر می‌گیرند که آرامش‌ و تمرکزشان را از دست ندهند و در صورت افت قیمت بتوانند ضرری را که متحمل می‌شوند به‌راحتی بپذیرند. معامله‌گران موفق می‌دانند که اگر در معامله‌ای ضرر کنند، می‌توانند به‌راحتی در معامله‌ای دیگر این ضرر را جبران کنند و در مجموع به سود برسند.

نکته: متداول‌ترین محدوده برای تعیین حد ضرر ۵ تا ۱۵ درصد پایین‌تر از قیمت ورود به سهم است. علاوه بر این، معامله‌گران محتاط، سرمایه‌شان را طوری مدیریت می‌کنند که اگر در یک سهم به حد ضرر رسیدند، حداکثر ۲ تا ۳ درصد از سرمایه‌شان را از دست بدهند. مثلا اگر کل سرمایه‌شان ۱۰۰ میلیون تومان است و ۱۰ میلیون تومان از این مبلغ را برای خرید سهام شرکت الف در نظر گرفته‌اند، حد ضررشان را طوری در نظر می‌گیرند که اگر قیمت سهم به حد ضرر رسید، حد اکثر ۲ تا ۳ میلیون تومان ضرر کنند.

تعیین حد ضرر با استفاده از ابزارهای تحلیل تکنیکال

تحلیلگران تکنیکال که بیش از هر چیز نمودار قیمت سهم را بررسی می‌کنند، اولین کارشان این است که سطوح مقاومت و حمایت قیمت سهام را مشخص کنند. معمولا انتظار می‌رود که قیمت سهم بعد از رسیدن به سطوح حمایتی واکنش مثبت نشان بدهد و شروع به رشد کند. معامله‌گرانی که از تحلیل تکنیکال استفاده می‌کنند، سعی می‌کنند سهامی را بخرند که قیمت‌شان نزدیک به محدوده حمایتی باشد و حد ضررشان را کمی پایین‌تر از این محدوده در نظر می‌گیرند. به این ترتیب محدوده حمایتی مانند نوعی سپر عمل می‌کند و اجازه نمی‌دهد که قیمت سهام به‌راحتی به محدوده حد ضرر برسد.

در تصویر زیر نمونه‌ای از حد ضرری را مشاهده می‌کنید که به کمک تحلیل تکنیکال مشخص شده است.

تحلیلگر در این مثال به این نتیجه رسیده است که محدوده ۹۰۰ تا ۹۵۰ تومان محدوده حمایتی سهم شستا است. این تحلیلگر می‌تواند طبق این تحلیل در این محدوده اقدام به خرید سهم کند و حد ضررش را محدوده ۸۵۰ تومان در نظر بگیرد. اگر قیمت زیر این محدوده تثبیت شود، در واقع حمایت ۹۰۰ تومانی از دست رفته است و انتظار نمی‌رود که در آینده نزدیک قیمت سهم بالاتر از این محدوده برود. پس معامله‌گر باید سهم را بفروشد و از آن خارج شود.

البته در این نمودار همان‌طور که مشخص است قیمت سهم به این محدوده واکنش مثبت نشان داده و تا محدوده ۱۴۰۰ تومان هم رشد کرده است. باید دقت کرد که وقتی قیمت سهم به محدوده حمایتی واکنش مثبت نشان می‌دهد و از این محدوده فاصله می‌گیرد، فرصت خرید سهم از دست رفته است. زیرا اگر مثلا در قیمت ۱۲۰۰ تومان خریدار سهم باشید و حد ضرر را با استفاده از این تحلیل ۸۵۰ تومان در نظر بگیرید، متحمل ریسک بسیار زیادی خواهید بود. به‌طور کلی در این روش هرچه قیمت خریدتان هرچه به حمایت نزدیک‌تر باشد، ریسک کمتری متحمل خواهید شد و پاداش بیشتری در انتظارتان خواهد بود.

حد ضرر متحرک چیست؟

یکی دیگر از مفاهیمی که خوب است در زمینه حد ضرر بدانیم، مفهوم حد ضرر متحرک است. حد ضرر متحرک یا Trailing Stop Loss در واقع ابزاری برای محافظت از سود است و زمانی به کار می‌رود که معامله ما وارد سود شده باشد و به حد سود رسیده باشد. شیوه استفاده از این نوع حد ضرر به این صورت است که مثلا معامله‌گر در محدوده ۱۰۰۰ تومان وارد سهم شده است و حد سود را ۱۵۰۰ تومان در نظر گرفته است.

بعد از مدتی قیمت سهم رشد می‌کند و به ۱۵۰۰ تومان می‌رسد، اما تحلیلگر با ارزیابی شرایط به این نتیجه می‌رسد که احتمال دارد قیمت سهم از این هم بالاتر برود. در این حالت حد ضرر را بالاتر می‌آورد و در محدوده ۱۴۰۰ تومان قرار می‌دهد. به این ترتیب اگر قیمت سهم به رشد خودش ادامه بدهد، همچنان این امکان وجود خواهد داشت که سود بیشتری از این معامله کسب شود، ولی اگر قیمت سهم کاهشی شود، معامله‌گر در محدوده ۱۴۰۰ تومان اقدام به فروش می‌کند و اجازه نمی‌دهد سودی که به دست آورده، از بین برود.

اهمیت رعایت حد ضرر

این مطلب را با مقایسه حد ضرر و کمبربند ایمنی آغاز کردیم، ولی هرچه درباره رعایت حد ضرر بگوییم کم گفته‌ایم. رعایت حد ضرر این امکان را برای معامله‌گر فراهم می‌کند که اگر شرایط طبق انتظارش پیش نرود، با ضرر حداقلی از معامله خارج شود و سرمایه‌اش برای معامله بعدی آزاد باشد و بتواند در معاملات آینده این ضرر کوچک را جبران کند و به سود برسد.

گاهی پیش می‌آید که بعضی از معامله‌گران تازه‌کار وارد محدوده حد ضرر می‌شوند و از سهم خارج می‌شوند، اما درست بعد از خروج آن‌ها، روند صعودی سهم آغاز می‌شود و حسرت کسب سود با این معامله‌گران می‌ماند. بسیاری از افراد تازه‌کار به‌راحتی تحت تاثیر چنین موقعیت‌هایی قرار می‌گیرند و حد ضرر را به‌کلی کنار می‌گذارند، نکته اینجاست که چنین کاری می‌تواند آغاز مسیری باشد که به‌راحتی به ناکامی معامله‌گران منتهی می‌شود.

رعایت حد ضرر از ضروریات معامله‌گری است و اگر حد ضررتان به‌راحتی فعال می‌شود و تعداد زیادی از معاملات‌تان به حد ضرر می‌رسد، معنایش این نیست که نباید حد ضرر در نظر گرفت، بلکه مفهومش این است که شیوه تحلیل و معامله‌تان ایراد دارد و باید به دنبال رفع این ایرادها باشید. متداول‌ترین مشکل هم این است که معامله‌گران تازه‌وارد محدوده مناسبی برای خرید سهم در نظر نمی‌گیرند و با هر قیمتی که شد اقدام به خرید می‌کنند.

بهترین محدوده‌ها برای خرید سهم محدوده‌های حمایتی است و معامله‌گر باید پیش از آنکه قیمت به این محدوده برسد، آماده خرید باشد و هر وقت قیمت به این محدوده رسید اقدام به خرید کند و نه قبل یا بعد از آن. در این صورت اگر محدوده‌های حمایتی به‌درستی تشخیص داده شود، حد ضررهای کمتری در معاملات‌مان فعال خواهد شد و تعداد بیشتری از معاملات‌مان با موفقیت همراه خواهد بود.

نحوه محاسبه حد ضرر در بورس

شیوه‌های مختلفی برای محاسبه و تعیین حد ضرر در بورس وجود دارد. در بعضی از این روش‌ها از ابزارهای تحلیل تکنیکال استفاده می‌شود و در بعضی دیگر حد ضرر را صرفا بر مبنای قیمت تعیین می‌شود. در ادامه چند روش برای تعیین حد ضرر را با هم مرور می‌کنیم.

تعیین حد ضرر ثابت

حد ضرر ثابت معمولا به دو صورت تعیین می‌شود. در روش اول معامله‌گر مقدار مشخصی از قیمت را به عنوان حد ضرر در نظر می‌گیرد. مثلا معامله‌گر حد ضررش را ۵۰ تومان کمتر از قیمت خرید در نظر می‌گیرد. در این روش، اگر قیمت خرید سهمی ۹۰۰ تومان بوده باشد، حد ضرر مقدار ۸۵۰ تومان خواهد بود.

در روش دوم درصد مشخصی به عنوان حد ضرر در نظر گرفته می‌شود. در این حالت معامله‌گر حد ضررش را مثلا ۱۰ درصد زیر قیمت خرید در نظر می‌گیرد. به عنوان مثال، اگر قیمت خرید سهم ۲۰۰۰ تومان باشد و معامله‌گر حد ضرر ۱۰ درصدی در نظر داشته باشد، حد ضرر سهم ۱۰ درصد پایین‌تر از ۲۰۰۰ تومان، یعنی ۱۸۰۰ تومان، خواهد بود.

نکته: در این روش حد ضرر معمولا بین ۵ تا ‍۱۵ درصد در نظر گرفته می‌شود.

تعیین حد ضرر به کمک میانگین‌های متحرک

بعضی از معامله‌گران برای اینکه انعطاف‌پذیری بیشتری در معاملات‌شان داشته باشند، از حد ضررهای دینامیک استفاده می‌کنند. در این روش معمولا از اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال برای تعیین حد ضرر استفاده می‌شود. یکی از متداول‌ترین اندیکاتورها برای این کار، میانگین‌های متحرک هستند.

در این روش، معامله‌گر یک اندیکاتور میانگین متحرک (مثلا میانگین متحرک ۵۰ روزه) را در نظر می‌گیرد و وقتی قیمت سهم زیر این میانگین تثبیت می‌شود، اقدام به فروش سهم می‌کند. میانگین متحرک ۵۰ روزه در واقع نشان می‌دهد که میانگین قیمت سهم طی ۵۰ روز معاملاتی اخیر چه مقدار بوده است. اگر قرار به رشد سهم باشد، قیمت باید بالای این میانگین حرکت کند و اگر قیمت سهم کمتر از این میانگین شود، نشانه آن است که کاهش قیمت سهم ادامه خواهد داشت.

تعیین حد ضرر به کمک محدوده حمایتی

یکی از مهم‌ترین مواردی که در تحلیل تکنیکال مطرح می‌شود، بررسی و تشخیص سطوح حمایتی است. در این روش، معامله‌گر به کمک تحلیل تکنیکال سطوح حمایتی مهم سهم را تعیین می‌کند و حد ضرر را ۵ الی ۱۰ درصد زیر این محدوده در نظر می‌گیرد. برای نمونه، اگر معامله‌گر به این نتیجه برسد که سهمی در محدوده ۳۵۰ تومان حمایت تکنیکالی دارد، حد ضررش را ۱۰ درصد پایین‌تر از این محدوده (یعنی محدوده ۳۱۵ تومان) در نظر می‌گیرد.

معایب و مزایای رعایت حد ضرر در بورس

در قسمت‌های قبلی این مطلب به مزایای رعایت حد ضرر در بورس اشاره کرده‌ایم. اما به طور خلاصه، مهم‌ترین مزیت رعایت حد ضرر این است که سرمایه شما از آسیب در امان می‌ماند و در ازای از دست رفتن بخش کوچکی از سرمایه، این امکان را خواهید داشت که وارد معامله دیگری شوید و زیان معامله قبلی را جبران کنید.

مزیت مهم دیگر رعایت حد ضرر این است که اعصاب و روان‌تان آرام می‌ماند و هر روز نگران این نخواهید بود که ضررتان بیشتر خواهد شد یا نه و اینکه چه زمانی روند سهم تغییر خواهد کرد و از ضرر خارج خواهید شد.

رعایت حد ضرر، اگر درست و اصولی و بر مبنای روحیات معامله‌گر تعیین شده باشد، معایب خاصی ندارد. ولی اگر حد ضررتان را طوری در نظر بگیرید که به سرعت فعال شود، تعداد معاملات ناموفق‌تان زیاد خواهد شد و در نتیجه بخش مهمی از سرمایه‌تان را از دست خواهید داد.

مثلا اگر حد ضررتان را ۵۰ درصد در نظر بگیرید، با رسیدن به این حد ضرر نیمی از سرمایه‌تان را از دست خواهید داد. یا اگر هنگام خرید سهم و تعیین حد ضرر، به محدوده‌های حمایتی سهم توجه کافی نداشته باشید و قیمت خریدتان فاصله زیادی با محدوده حمایتی داشته باشد، این امکان که حد ضررتان به‌راحتی فعال شود وجود خواهد داشت. در این حالت هم شناسایی ضرر و خروج از معامله باعث خواهد شد بخشی از سرمایه‌تان از دست برود، در حالی که اگر محدوده ورودتان مناسب می‌بود و حد ضررتان را زیر محدوده حمایتی قرار می‌دادید، در این معامله به سود مناسبی می‌رسیدید.

نکته مهم: پیش از اینکه به فکر خرید سهمی باشیم، باید حد ضرر مناسبی برای این سهم در نظر بگیریم و سپس اقدام به خرید کنیم. در این حالت محدوده خریدمان را باید طوری انتخاب کنیم که اگر معامله وارد ضرر شد و به حد ضرر رسید، زیان‌مان بیشتر از مقداری که از قبل مشخص کرده‌ایم نباشد.

مثال برای تعیین استاپ لاس یا حد ضرر

یک روش ساده برای تعیین حد ضرر طی کردن مراحل زیر است:

• تعیین محدوده حمایت تکنیکال
• اقدام به خرید نزدیک به حمایت
• قرار دادن حد ضرر ۵ تا ۱۵ درصد پایین‌تر از حمایت

فرض کنید نمودار سهم فولاد مبارکه را تحلیل کرده‌ایم و به این نتیجه رسیده‌ایم که سهم در محدوده ۱۰۰۰ تومان حمایت خوبی دارد. سپس در این محدوده اقدام به خرید کرده‌ایم و حد ضررمان را ۱۰ درصد پایین‌تر از این محدوده قرار داده‌ایم. در تصویر زیر این حالت را می‌بینید.

همان‌طور که در این تصویر می‌بینید، قیمت سهم بعد از خرید ما افت کرده است و زیر محدوده حد ضرر رفته است. در این حالت باید سهم را بفروشیم و از سهم خارج شویم. چون این احتمال را می‌دهیم که روند نزولی سهم ادامه پیدا کند و ضرر ما بیشتر شود. البته در این مثال سهم وارد یک روند خنثی شده است و اصطلاحا درجا زده است.

اما اگر همین حد ضرر را رعایت کرده باشیم، با ضرر حداقلی از سهم خارج شده‌ایم و خودمان را درگیر درجا زدن‌های فرساینده سهم نکرده‌ایم. به این ترتیب، بعد از شناسایی ضرر سرمایه‌مان آزاد شده است و این امکان را یافته‌ایم که بدون از دست دادن زمان خرید دیگری انجام بدهیم و در معاملات بعدی به سود برسیم.