ارز دیجیتال بانک مرکزی چیست؟

برای مشاهده ویدیو آموزشی درباره مالیات صرافی ها بر روی این لینک کلیک کنید.

ارز دیجیتال ملی نزدیک به رونمایی!

ارز دیجیتال ملی یا همان ارز دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) یکی از ایده های نوین در بازار رمز ارزها با الهام از بیت کوین و فناوری بلاک چین می باشد. یکی از اهداف تولید ارزهای دیجیتال بانک مرکزی Central Bank Digital Currencies))، ایجاد یک ارز دیجیتالی روزمره برای خرید کالا و خدمات می باشد که در حال حاضر در کشور ما با سایر رمز ارزها ممکن نیست.
در حال حاضر، بیشتر دولت ها در جهت توسعه رمز ارزها و همچنین افزایش کارایی سیستم‌های پرداخت و کاهش هزینه ها برای خدمات‌دهندگان و کاربران، در تلاش می باشند. ارز دیجیتال بانک مرکزی مانند یک ارز فیات دیجیتال می باشد که بر مبنای فناوری جدید که از پیشرفت‌های ایجاد شده توسط بلاک چین الهام گرفته، ایجاد شده است. پیش بینی می شود که در آینده نه چندان دور، بسیاری از کشورها از ارزهای دیجیتال ملی یاCBDC استفاده خواهند کرد.
رمز ارزهای بانک مرکزی معادل دیجیتال برای پول رسمی هر کشور می باشد که باید از پذیرش جهانی برخوردار بوده و از جانب بانک‌های مرکزی منتشر شده باشند. در ادامه شما را با جزییات ارز دیجیتال ملی بیشتر آشنا خواهیم کرد.

ارز دیجیتال ملی چیست؟

ارز دیجیتال ملی بر اساس قوانین دولتی بانک های مرکزی تولید می شود و در واقع رویکرد طراحی این ارزها به کشور صادر کننده بستگی دارد. این ارزها ممکن است مبتنی بر بلاک چین یا نوع دیگری از فناوری دفتر کل توزیع شده باشند و برخی از آنها می توانند به عنوان یک پایگاه داده متمرکز در نظر گرفته شوند.

در حالت کلی باید بگوییم که ارز دیجیتال بانک مرکزی از رمز ارزهایی مانند بیت کوین و غیره الهام گرفته است با این تفاوت که این ارزها توسط یک دولت ساخته و ارائه می‌شوند. همانطور که میدانید ارزهای رمزنگاری شده ماهیت غیرمتمرکز دارند و توسط هیچ دولت یا سازمانی کنترل نمی شوند. در نظر داشته باشید که شما می توانید با رمز ارزهای بانک های مرکزی مختلف نیز پرداخت‌های بین‌المللی انجام دهید.

امروزه، بسیاری از بانک‌های مرکزی به فکر تولید ارز دیجیتال ملی هستند. چین از سال ۲۰۱۴ آزمایشات خود را برای یوان دیجیتال در شهرهای مختلف را اجرا کرده است. هم چنین، بانک مرکزی اروپا نیز در اکتبر سال ۲۰۲۰ گزارشی مبنی بر پیشنهاد یورو دیجیتال را منتشر کرد. به گفته اسماعیل لله‌گانی، از مدیران بانکی کشور، بانک مرکزی ایران هم در حال راه‌اندازی یک ارز دیجیتال ملی می باشد.

مزایای ارز ارز دیجیتال بانک مرکزی چیست؟ دیجیتال ملی چیست؟

به طور کلی می توان گفت که ارزهای دیجیتال بانک‌های مرکزی مزایای بسیاری دارند و گاهی بهتر از ارزهای رمزپایه غیر متمرکز نیز عمل می کنند. یکی از مهم ترین مزایای این ارزها این است که هر شهروند قانونی که به یک حساب بانکی معمول دسترسی داشته باشد، می‌تواند دامنه خدمات مالی دریافتی خود را افزایش دهد.

از دیگر مزایای این رمز ارز ها، می توان به ترمیم اساسی سیستم پول اشاره کرد. در حال حاضر بیشتر زیرساخت‌ها کاملا قدیمی بوده و کاربران هم چنان با مشکلاتی مواجه هستند. به عنوان مثال، ارسال ایمیل چند ثانیه بیشتر طول نخواهد کشید اما به دلیل ضعف های بسیار در سیستم مالی پیچیده و ناکارآمد فعلی، ارسال پول ممکن است چندین روز زمان ببرد!

برای مشاهده ویدیو آموزشی درباره مالیات صرافی ها بر روی این لینک کلیک کنید.

از طرفی، رواج ارزهای دیجیتال ملی به لحاظ بهداشتی نیز بسیار سودمند خواهد بود. با توجه به شیوع ویروس همه گیر کووید-۱۹، پول های کاغذی به یکی از اصلی ترین منابع انتقال این ویروس تبدیل شده و همین موضوع باعث شد تا بانک‌های مرکزی و موسسات مالی به فکر تغییرات اساسی در سیاست پولی کشور باشند. این امر می‌تواند تاثیرات قابل توجهی در نحوه عملکرد بانکداری مرکزی داشته باشد.
و در نهایت، راه اندازی این رمز ارزها تاثیر بسزایی در پیگیری فعالیت‌های غیرقانونی داشته و این کار را برای دولت‌ها و بانک‌های مرکزی آسان‌تر می‌کند.

ارز ملی بانک مرکزی ایران

به گفته علی صالح‌آبادی، رئیس بانک مرکزی اصلاح قوانین و سیاست های پولی و بانکی از جمله مسائل بسیار مهمی است از سال ها پیش در حال بررسی می باشد. مسئله تولید رمز ارز ملی کشور مورد بررسی قرار گرفته است و تصمیم بر تشکیل کارگروهی با همکاری کمیسیون اقتصادی می باشد.

در حال حاضر، بانک مرکزی ایران در حال بررسی جوانب مختلف ارزهای دیجیتال می باشد و رمز ارز ملی در آینده به‌ ارز دیجیتال بانک مرکزی چیست؟ صورت آزمایشی راه‌اندازی خواهد شد. با وجود گسترش رمزرازهای غیرمتمرکز، همچنان دچار مشکلاتی هستند. به همین دلیل، دولت ایران در سدد انتشار ریال در قالب رمزارز هستند تا بتوانند در قراردادهای دوجانبه با کشورهای همسایه از این ابزار استفاده کنند.
ارزهای دیجیتال های بانک مرکزی نیازی به سوئیفت و حتی بلاکچین جهانی ارز دیجیتال بانک مرکزی چیست؟ ندارند. هدف اصلی بانک مرکزی ایران، راه اندازی CBDC در بستر بلاکچین داخلی می باشد که این بستر مختص کشور ایران بوده می توان از آن و در حوزه قراردادهای بین‌المللی استفاده نمود.

سوالات متداول

این ارزهای دیجیتال با الهام از رمز ارزهایی مانند بیت کوین تولید شده و از جانب بانک مرکزی کشور صادر می شوند.

1. تفاوت ارز دیجیتال ملی و دیگر ارزهای دیجیتال چیست؟

ارز های دیجیتال ملی یا همان CBDC توسط بانک مرکزی صادر شده و دارای مجوز قانونی از طرف دولت می باشد. در حالی که ارزهای رمزپایه توسط یک دولت صادر نشده و هیچ موجودیت متمرکز کنترل‌کننده شبکه ای ندارند.

نتیجه گیری
رمز ارزهای بانک مرکزی CBDC یا ارز دیجیتال ملی نوعی از ارزهای دیجیتالی هستند که با الهام از بیت کوین و فناوری بلاک چین طراحی شده و انقلاب جدیدی در بازار رمزارزها خواهند بود. کاربرد ارز های دیجیتال ملی ایران در قدم اول به عنوان توکن و ابزار پرداخت برای تبادلات بین بانکی بوده و در قدم دوم، پرداخت‌های خرد و روزمره بین افراد جامعه می باشد

سنگاپور قصد دارد ارز دیجیتال بانک مرکزی خود را صادر کند

ساپنندو موهانتی، مسئول ارشد فناوری مالی بانک مرکزی سنگاپور در مصاحبه اخیر خود اعلام کرد دولت این کشور در نظر دارد صدور ارز دیجیتال بانک مرکزی را در دستور کار خود قرار دهد.

قرار است دولت سنگاپور ارز دیجیتال بانک مرکزی خود را در سطوح کلان صادر کند زیرا به گفته آقای موهانتی، زیرساخت های پرداخت مالی در این کشور این امکان را برای شهروندان سنگاپوری فراهم کرده تا پرداخت های مالی خود را با حداقل کارمزد و با سرعت بسیار بالا انجام دهند. با توجه به وجود سیستم های مناسب پرداخت مالی در سرتاسر کشور سنگاپور، تقاضا برای ارز دیجیتال خُرد بانک مرکزی بسیار پایین است.

ارز دیجیتال کلان بانک مرکزی، ایجاد ارتباط پولی بین نهادهای بزرگ مالی را تسهیل می کند. این دسته از ارزهای دیجیتال با از میان برداشتن سیستم های سنتی اعتبار و قرضه، جایگزین سپرده های ذخیره بانکی در سطوح کلان تجاری می شوند

ارز دیجیتال خرد بانک مرکزی بر خلاف ارزهای کلان تنها برای معاملات درون شبکه ای به صورت روزانه مورد استفاده قرار می گیرد و می توان آنها را هم تراز با پول های دیجیتال در نظر گرفت.

مسئول ارشد فناوری مالی بانک مرکزی سنگاپور اعتقاد دارد این کشور شرایط لازم را برای صدور ارز دیجیتال در اختیار دارد و دولت سنگاپور باید با اقدام های عملی و ایجاد زیرساخت های فناوری، زمینه را برای ورود به عصر تبادلات مالی غیر متمرکز آماده کند.

سنگاپور به قطب نهادها و شرکت های تجاری رمزارز در آسیای شرقی تبدیل می شود

آقای موهانتی اعتقاد دارد ایجاد یک چارپوب قضایی شفاف و اتخاذ یک نگرش باز و گشوده نسبت به فناوری های نوین مالی می تواند به سنگاپور کمک کند تا در آینده نزدیک به قطب نهادها و شرکت های تجاری رمزارز در آسیای شرقی تبدیل شود.

دولت سنگاپور با ایجاد موانع حقوقی، قوانین قضایی سفت و سختی برای مبارزه با پولشویی و حمایت مالی از گروه های تروریستی وضع کرده است. بانک مرکزی سنگاپور طی سال های گذشته همواره نگرش مثبتی نسبت به فناوری های نوظهور مالی داشته است.

تکنولوژی بلاک چین در کشور سنگاپور

سنگاپور یک نمونه کشور پیشرو در نهادینه سازی تکنولوژی بلاک چین در منطقه آسیا و اقیانوسیه محسوب می شود. بر اساس پژوهش های بین المللی سازمان جهانی تجارت، وزارت خزانه داری سنگاپور در سال 2017، از طریق ایجاد همکاری با سازمان های مالی بین المللی، توانسته است یک سیستم بین بانکی مبتنی بر تکنولوژی بلاک چین تاسیس کند.

شاید بخواهید بدانید بلاک چین چیست؟

مسئولان و دولتمردان سنگاپور، 225 میلیون دلار برای انجام پژوهش ها و تحقیقات علمی درباره چگونگی نهادینه سازی گسترده تکنولوژی بلاک چین، اختصاص داده اند. در حال حاضر، سنگاپور سومین بازار بزرگ عرضه اولیه سکه را در اختیار دارد. همین امر باعث شده است سرمایه گذاران بین المللی به سمت این بازار جذب شوند.

سنگاپور همچنین از بهترین محققان و پژوهشگران حیطه بلاک چین بهره می برد. این کشور همچنین درصدد است مرزهای بلاک چین را نه تنها در سطوح ملی، بلکه در ابعاد بین المللی نیز توسعه دهد.

ارزدیجیتال برای مبتدی ها

ارز دیجیتال یا رمز ارز (cryptocurrency) نوعی پول مجازی است که با روش‌های رمزنگاری ایجاد شده است. این پول مجازی تحت سلطه هیچ دولت و سازمانی نیست و تأیید انتقال وجه و کارکرد آن هم مستقل از بانک مرکزی انجام می‌گیرد.

به گزارش گروه رسانه های دیگر خبرگزاری آنا، حتماً تاکنون کلماتی مثل ارز دیجیتال، رمز ارز، ارز رمز پایه، و یا حتی رمزینه پول به گوشتان خورده. در ابتدا باید بگویم تمام این کلمات برگردان انگلیسی یک کلمه است و یک مفهوم را می‌رساند که آن همان کریپتوکارنسی یا ارز دیجیتال است. در این مقاله می‌خواهیم شمارا با مفهوم ارزهای دیجیتال، نحوه کارکرد و پیش‌بینی آینده آنها آشنا کنیم.

ارز دیجیتال چیست؟

ارز دیجیتال یا رمز ارز (cryptocurrency) نوعی پول مجازی است که با روش‌های رمزنگاری ایجاد شده است. این پول مجازی تحت سلطه هیچ دولت و سازمانی نیست و تأیید انتقال وجه و کارکرد آن هم مستقل از بانک مرکزی انجام می‌گیرد. ارزهای دیجیتال دو ویژگی مهم غیرمتمرکز بودن و شفافیت را دارند و برای دستیابی به این ویژگی‌ها از بلاک چین استفاده می‌کنند.

غیرمتمرکز بودن یعنی چه؟

غیرمتمرکز بودن یعنی این ارزها توسط هیچ نهاد یا بانک واسطه‌ای کنترل نمی‌شوند. به همین دلیل انتقال ارزهای دیجیتال به افراد دیگر نیازی به استفاده از خدمات ارز دیجیتال بانک مرکزی چیست؟ بانکی واسطه‌ای ندارد.

غیرمتمرکز بودن باعث افزایش سرعت تراکنش‌ها و شفافیت تراکنش‌ها می‌شود.

ایجاد رمز ارزها به روش‌های مختلفی اتفاق می‌افتد. برخی از رمز ارزها مانند بیت کوین با فرایندی به نام ماینینگ توسط ماینرها استخراج می‌شوند. در مورد برخی دیگر هم سکه‌های از قبل استخراج شده در شبکة توزیع قرار می‌گیرد. همچنین ویژگی شفافیت ارزهای دیجیتال ناشی از بهره‌برداری از فناوری جدید بلاکچین است.

فناوری بلاک چین چیست؟

بلاک چین نوعی سیستم ثبت‌اسناد جدید است که به‌صورت زنجیره‌ای کار می‌کند. این سیستم به شکلی است که همگان اطلاعات کل سیستم را می‌بینند اما نمی‌توانند به‌راحتی آن را دست‌کاری نمایند. مگر کلید استفاده از آن را داشته باشند. این فناوری انقلابی در عصر جدید محسوب می‌شود که سرعت و امنیت را در ثبت‌اسناد بالا می‌برد.

این فناوری باعث شده مشکل دو بار خرج کردن و اعتماد به شخص ثالث در ارزهای دیجیتال از بین برود. چون همه کاربران می‌توانند همة تراکنش‌ها را مشاهده کنند؛ بنابراین امکان تقلب و دوباره خرج کردن از بین می‌رود.

با استفاده از فناوری بلاک چین، نیاز به بانک مرکزی و واسطه‌ها از بین می‌رود.

بهترین ارزهای دیجیتال

ارزهای دیجیتال با استفاده از تکنولوژی جدید جایگاه محکمی در عرصه اقتصاد جهانی ایجاد کرده‌اند. پایین بودن کارمزد تراکنش‌ها، عدم محدودیت در جابه‌جایی‌های بزرگ مالی، نوسانات قیمتی جذاب، شفافیت کامل صورت‌های مالی از دلایل اصلی جذابیت ارزهای دیجیتال است. در ادامه چند مورد از محبوب‌ترین ارزهای دیجیتال برای سرمایه‌گذاری معرفی شده‌اند:

بیت کوین به‌عنوان محبوب‌ترین ارز دیجیتال دنیا امروز ارزشی بالاتر از هجده هزار دلار دارد.

• بیت کوین:در لیست بهترین‌های ارز دیجیتال همیشه بیتکوین اولین و محبوب‌ترین بوده و هست. با گذشت سال‌ها، بیت کوین رشد بی‌ثبات و درعین‌حال مداومی نشان داده. بعد از پدیده هاوینگ در سال ۲۰۲۰، پیش‌بینی می‌شود قیمت بیت کوین به بالاترین قیمت تاریخ خود برسد؛ بنابراین هر معامله‌گر می‌تواند تا حدود 40 درصد از سبد دارایی خود را بیت کوین بخرد. برای آشنایی بیشتر مقاله بیت کوین چیست به زبان ساده را مطالعه نمایید.
• اتریوم: در سال 2015 توسعه‌یافته است، اتریوم بلاک چین مخصوص خود را دارد. روی بلاک چین اتریوم، قراردادهای هوشمند غیرمتمرکز اجرا می‌شود. بیش از 90 درصد توکن‌های اتر بازار ارزهای دیجیتال روی پلتفرم اتریوم فعالیت می‌کنند. شاید بتوان گفت اتریوم اثرگذارترین ارز دیجیتال است؛ زیرا بلاکچین اتریوم باعث توسعه هزاران پروژه شده. اتریوم با قیمت ۲۰۰ دلار این امکان رو برای خیلی از سرمایه‌گذارهایی که پول کمتری دارند فراهم می‌کند تا وارد بازار شوند. درحالی‌که دور از ذهن است که اتریوم با قیمت بیت کوین مطابقت پیدا کند، ولی تحلیلگران هنوز هم در ماه‌های آینده پتانسیل عظیمی را برای اتریوم پیش‌بینی می‌کنند. به‌زودی با توسعه اتریوم 2 ، بار دیگر اتریوم سر تیتر تمامی رسانه‌ها خواهد شد.
• مونرو: قابلیت‌های امنیتی و حریم خصوصی مونرو باعث می‌شود معاملات مونرو محرمانه و غیرقابل‌ردیابی شوند. مونرو از رمزنگاری برای محافظت از آدرس‌های ارسال و دریافت و همچنین مقادیر معامله شده استفاده می‌کند. بعلاوه، مونرو نرخ تورم بسیار پایینی دارد که دلیل خوب دیگری برای نگه‌داری بخشی از مونرو در سبدتان است.
• ترون: ترون یکی از جذاب‌ترین ارزهای دیجیتال برای سرمایه‌گذاری است. هدف ترون ایجاد یک سیستم سرگرمی دیجیتال جهانی است که به کاربران این امکان را می‌دهد تا محتوای دیجیتال را به روشی آسان و مقرون‌به‌صرفه اشتراک‌گذاری نمایند. در واقع با این کار واسطه‌ها حذف می‌شوند و همه می‌توانند محتوای دیجیتال خود را در اکوسیستم مبتنی بر بلاکچین قرار دهند.

آینده ارزهای‌دیجیتال چگونه خواهد بود؟

در هفته‌های اخیر ارزش بیت کوین، اتریوم سایر رمز ارزها، با نوسانات زیادی همراه بود. هر صعود شدید، با یک سقوط شدید دنبال شد و می‌توان گفت افزایش و کاهش‌های شدید، هرکدام تنها چند روز یا چند هفته دوام داشتند. هیچ تاجر ریسک‌پذیری، آن‌قدر باهوش نیست که روندهای آینده این بازار را به طور دقیق پیش‌بینی کند. برخی از تحلیلگران معتقدند که دلال‌های ارزهای دیجیتال راه اشتباهی در پیش گرفته‌اند و ثروت خود را از دست خواهند داد. اما عده‌ای از بزرگ‌ترین سرمایه‌گذاران دنیا مثل ایلون ماسک مدیرعامل اسپیس ایکس، جک ما مدیرعامل شرکت علی‌بابا، مکآفی بنیان‌گذار شرکت مکآفی بخش بزرگی از سرمایه خود را بر روی بیت کوین و ارزهای دیجیتال برای بلندمدت سرمایه‌گذاری کرده‌اند. مثلاً جک دورسی بنیان‌گذار شرکت توییتر در مصاحبه اخیر خود عنوان کرد:

«دنیا در نهایت فقط یک ارز خواهد داشت، اینترنت هم فقط یک ارز خواهد داشت. من معتقدم این ارز بیت کوین خواهد بود.»

تجارت نیوز به نقل از mihansignal.com در مقاله پیش‌بینی قیمت بیت‌کوین و اتریوم در سال 2021 نوشت:

با در نظر گرفتن روند فعلی ارزهای دیجیتال، به طور کلی می‌توان گفت در سال 2021 نیز روند مثبت رشد ارزهای دیجیتال ادامه خواهد یافت. با گسترش روزافزون کاربرد این ارزها در کارهای روزمره و نیز صنایع مختلف انتظار می‌رود تقاضا برای ارزهای دیجیتال و به خصوص بیت‌کوین ارز دیجیتال بانک مرکزی چیست؟ و اتریوم که سرآمد این حوزه هستند در سال 2021 افزایش قابل توجهی داشته باشد و این عوامل در نهایت به افزایش چشمگیر قیمت این دارایی‌های دیجیتال منجر گردد.

پس اگر می‌خواهید در ارزهای دیجیتال سرمایه‌گذاری کنید باید افق دیدی فراتر از نوسانات فعلی داشته باشید و پیش‌بینی کنید که این ارزها در چند سال آینده چه جایگاهی خواهند داشت.

ارزهای دیجیتال با پول‌های رایج چه تفاوتی دارند؟

ناشناس ماندن هویت واقعی

دومین دلیل، ناشناس ماندن هویت صاحبان آدرس‌های کیف پول است. درحالی‌که شماره‌حساب بانک هویت کامل دارنده حساب را نشان می‌دهد؛ آدرس کیف پول ارز دیجیتال از تعدادی حرف و عدد تشکیل شده است که پیداکردن صاحب آن ناممکن است. البته شاید با بررسی تاریخچه تراکنش‌ها بتوان به هویت صاحب حساب رسید.

نامحدود بودن تراکنش‌ها

سومین ویژگی رمز ارزها، نامحدود بودن آن‌هاست یعنی با ارزهای دیجیتال ارسال پول به نقاط مختلف دنیا در عرض چند دقیقه انجام می‌شود، این در حالی است که با سیستم‌های فعلی چندین روز عمل انتقال طول می‌کشد. ارزهای دیجیتال را می‌توان از هر نقطه‌ای در دنیا به نقطه دیگر فرستاد و محدودیت مرزی نمی‌شناسد.

امنیت بالاتر

ویژگی دیگر امنیت ارزهای دیجیتال است. این امنیت در مبادلات درون‌شبکه‌ای توسط قدرت سخت‌افزار به اشتراک گذاشته شده توسط استخراج‌کنندگان تأمین می‌شود. از طرفی سیستم رمزنگاری کلید عمومی و کلید خصوصی این امکان را به وجود می‌آورد که کسی که کلید خصوصی را نداشته باشد نتواند هیچ تراکنشی را انجام دهد.

قانون خرید و فروش ارز دیجیتال در ایران

ارز دیجیتال و رمزارزها قدمت چندانی ندارند. تا همین چند سال پیش اگر کسی از سرمایه‌گذاری در بازار ارز دیجیتال صحبت می‌کرد، حرفش خیلی جدی گرفته نمی‌شد. اما با پیشرفت فناوری‌های مالی، به ارز دیجیتال بیشتر از قبل توجه شد و در کشور ما هم همین‌طور بود. در سال‌های اخیر، قانون خرید و فروش ارز دیجیتال در کشورمان تغییرات بسیاری داشته و هنوز برای بسیاری از مردم این سؤال مطرح است که بالاخره آیا خرید و فروش ارز دیجیتال قانونی است یا نه؟ در این مقاله، سعی می‌کنیم پاسخی برای این سؤال پیدا کنیم. پس اگر به قانون رمز ارز در ایران علاقه‌مندید، تا پایان با ما همراه باشید.

ارز دیجیتال؛ پدیده‌ای نوظهور

در سال‌های اول ورود رمزارزها به ایران، بعضی از مردم با استفاده از رایانه‌های شخصی ارز دیجیتال استخراج می‌کردند، اما با پیشرفت فناوری ارز دیجیتال رایانه‌های شخصی دیگر جوابگو نبودند. بنابراین بسیاری از فعالان این حوزه با استفاده از دستگاه‌های مخصوصِ این کار استخراج رمزارزها را شروع کردند. مشکل دقیقا از همین‌جا شروع شد، چون بسترهای مناسب قانونی برای این پدیده نوظهور در کشور وجود نداشت.ارز دیجیتال بانک مرکزی چیست؟

تحولات قانون خرید و فروش ارز دیجیتال در ایران

قوانین مربوط به خرید و فروش ارز دیجیتال هنوز هم نتوانسته مشکلات این حوزه را حل کند. شاید دلیلش سرعت زیاد پیشرفت این فناوری باشد. با وجود این، مسئولان هم مانند مردم به این حوزه علاقه نشان داده‌اند و به نظر می‌رسد در آینده بیشتر از قبل به قانون‌گذاری در زمینه ارز دیجیتال توجه شود.

در حال حاضر درباره خرید و فروش ارز دیجیتال دو سند قانونی مهم وجود دارد و برای اینکه پاسخ بدهیم آیا خرید و فروش ارز دیجیتال قانونی است یا نه، باید به این دو سند مراجعه کنیم. این دو سند مهم عبارت‌اند از:

• سند الزامات و ضوابط حوزه رمز ارزها مصوب بهمن‌ماه سال ۱۳۹۷؛
• آیین‌نامه شرایط استفاده از رمز ارزها مصوب مردادماه سال ۱۳۹۸.

البته مصوبات دیگری هم در این رابطه وجود دارند که در ادامه بهشان اشاره خواهیم کرد.

سند الزامات و ضوابط حوزه رمزارزها

معاونت فناوری‌های نوین بانک مرکزی در بهمن‌ماه سال ۱۳۹۷ سندی درباره رمزارزها منتشر کرد. سند الزامات و ضوابط فعالیت در حوزه رمزارزها، از ۳ بخش تشکیل شده است:

۱. هدف سند الزامات و ضوابط حوزه رمزارزها چیست؟

برای تفسیر بهتر هر قانونی باید ابتدا هدف تصویب آن را دانست. سند الزامات و ضوابط حوزه رمزارزها هم از این قاعده مستثنی نیست. با آگاهی از هدف این سند، بهتر می‌توانیم به سؤالات درباره قانون خرید و فروش ارز دیجیتال پاسخ بدهیم. هدف تصویب این سند در مقدمه‌اش نوشته شده است:

• ممانعت از بروز صدمات؛
• حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان؛
• تسهیل کسب‌وکار در این حوزه.

۲. تعاریف سند

دومین نکته مهم برای آنکه بخواهیم قانون خرید و فروش ارز دیجیتال در کشور را بررسی کنیم، این است که از تعاریف مرتبط با آن آگاه شویم. در سندی که بانک مرکزی در بهمن‌ماه سال ۱۳۹۷ منتشر کرده است، رمزارزها و انواع آن تعریف شده‌اند.

بانک مرکزی در سند الزامات و ضوابط حوزه رمزارزها، ارز دیجیتال را این‌طور تعریف کرده است: «یک نوع دارایی مالی که بر بستری دیجیتال، غیرمتمرکز و شفاف به‌نام زنجیره‌بلوک موجودیت می‌یابد. این دارایی‌ها می‌توانند در شرایطی، کارکرد پولی به خود بگیرند.»

انواع رمزارزها

طبق آنچه در سند الزامات و ضوابط حوزه رمزارزها آمده، ارز دیجیتال ۴ نوع است و برای هر یک از آنها الزاماتی وجود دارد. انواع رمزارزها بر اساس این سند عبارت‌اند از رمزارزهای:

• جهان‌روا: طبق تعریف بانک مرکزی به رمزارزهایی گفته می‌شود که هر کسی در سراسر جهان می‌تواند آنها را استخراج کند. نمونه این رمزارز که بیشتر ما اسم آن را شنیده‌ایم بیت‌کوین است.
• بانک مرکزی (ملی): به ارز دیجیتال بانک مرکزی چیست؟ شکل الکترونیکی پولی گفته می‌شود که بانک مرکزی صادر می‌کند.
• منطقه‌ای: همان ارز دیجیتالی است که میان چند کشور و با هدف تسهیل و تسریع مبادلات تجاری صادر و استفاده می‌شود.
• رمزارز حاصل از عرضه اولیه سکه/توکن (ICO): به ارز دیجیتالی گفته می‌شود که اشخاص حقیقی (مردم عادی) یا حقوقی (شرکت‌ها) صادر می‌کنند.

۳. مقررات سند الزامات و ضوابط حوزه رمزارزها

تعریف رمزارز و انواع آن را در سند الزامات و ضوابط حوزه رمزارزها با هم مرور کردیم. حالا نوبت به مقررات و الزامات این سند می‌رسد. در این سند برای حوزه‌های مختلف ارز دیجیتال الزاماتی وجود دارد. این حوزه‌ها عبارت‌اند از:

• انواع رمزارزها؛
• صرافی‌ها؛
• کیف پول رمزارزی.

البته مقررات ارز دیجیتال فقط به این موارد محدود نیست. موضوع ماینینگ یا استخراج رمزارزها نیز از موضوعات مهم در این حوزه است. البته هرجا در این سند بحث استخراج ارزهای دیجیتال به میان آمده، گفته شده که این موضوع مربوط به صنعتی جداگانه است. بنابراین قانون‌گذاری در این حوزه جزو وظایف و اختیارات بانک مرکزی نیست.

آیین‌نامه شرایط استفاده از رمز ارزها

دومین سند مهم درباره قانون رمز ارز در ایران، آیین‌نامه شرایط استفاده از رمزارزهاست. این آیین‌نامه را هیئت وزیران در مردادماه سال ۱۳۹۸ تصویب کرد و ۶ بند دارد. مهم‌ترین موضوعاتی که در این آیین‌نامه به آنها اشاره شده استفاده از رمزارزها و استخراج آنهاست.

آیا ارز دیجیتال قانونی است؟

سندهای مهم درباره قانون خرید و فروش ارز دیجیتال در کشور را با هم مرور کردیم، اما این سندها گفته‌اند که آیا خرید و فروش ارز دیجیتال قانونی است یا نه؟ آیا در سایر قوانین و مقررات به این موضوع اشاره‌ای شده است؟ برای پاسخ به این سؤالات باید این قوانین و مقررات را بررسی کرد.

۱. سند الزامات و ضوابط حوزه رمزارزها

ضوابط و مقررات رمزارزها در این سند ۴ بخش دارد و در هر بخش از آن، ضوابط یکی از انواع ارز دیجیتال و بخش‌های فعال در این حوزه بیان شده است.

ضوابط مربوط به رمزارزهای جهان‌روا

طبق آنچه در بخش تعاریف این سند آمده، منظور از رمزارزهای جهان‌روا ارزهای دیجیتال مثل بیت‌کوین است. بر اساس این سند، صدور و انتشار رمزارزهای جهان‌روا در اختیار کسانی است که آن را ایجاد کرده‌اند، اما استفاده از این ارزهای دیجیتال برای پرداخت در داخل کشور ممنوع است.

ضوابط مربوط به سایر رمزارزها

انتشار توکن با پشتوانه ریال، رمزارز بانک مرکزی (ملی) و رمزارز منطقه‌ای هم در انحصار بانک مرکزی است. مبادله این ارزهای دیجیتال تنها در بانک‌ها و صرافی‌های مجاز و بانک مرکزی امکان‌پذیر است. این نوع رمزارزها در کشور به‌عنوان ابزار پرداخت قابل‌استفاده‌اند.

ضوابط مربوط به صرافی‌ها

بخش بعدی سند الزامات و ضوابط حوزه رمزارزها، راجع به مقررات مربوط به صرافی‌هاست. صرافی‌ها یکی از مهم‌ترین مراکز خرید و فروش رمزارزها هستند. بنابراین پاسخ به این سؤال که آیا خرید و فروش ارز دیجیتال قانونی است یا نه را می‌توان در این بخش پیدا کرد.

در بخش ضوابط مربوط به صرافی‌ها، تمام مسئولیت‌های مربوط به ارز دیجیتال به عهده صرافی‌ها گذاشته شده است. تمام خطرات مربوط به سرمایه‌گذاری در این حوزه نیز به عهده سرمایه‌گذاران گذاشته شده است.

الزامات کیف پول رمزارزی

موضوع بعدی که در سند الزامات و ضوابط حوزه رمزارزها می‌خوانیم، الزامات مربوط به کیف پول رمزارزی است. کیف پول رمزارزی طبق آنچه در سند بانک مرکزی آمده یعنی نرم‌افزار، سخت‌افزار یا اپلیکیشنی که رمزارز در آن ذخیره و نگهداری می‌شود. این کیف پول بر مبنای اصول رمزنگاری کار می‌کند. کیف پول رمزارزی ممکن است آنلاین یا آفلاین باشد.

در سند بانک مرکزی چند نکته درباره کیف پول رمزارزی نوشته شده است که عبارت‌اند از:

• مسئولیت انتخاب ابزارهای نگهداری از رمزارزها و تأمین امنیت آن بر عهده اشخاصی است که در این بخش سرمایه‌گذاری می‌کنند.
• بانک مرکزی هیچ ابزار یا کیف پول رمزارزی را توصیه یا تضمین نکرده است.
• از کیف پول رمزارزی فقط برای ذخیره و انتقال رمزارز استفاده شود.
• خرید کالا یا خدمات و ارائه خدمات ارزش افزوده در داخل کشور با استفاده از رمزارزها در کیف پول‌های رمزارزی ممنوع است.

۲. آیین‌نامه شرایط استفاده از رمز ارزها

دومین سند مربوط به قانون خرید و فروش ارز دیجیتال، آیین‌نامه شرایط استفاده از رمزارزهاست. نکاتی که از این آیین‌نامه می‌توانیم درباره قانون رمز ارز در ایران بفهمیم عبارت‌اند از:

• دولت و نظام بانکی کشور از معاملاتی که در آنها ارز دیجیتال مبادله می‌شود حمایت نمی‌کنند.
• استفاده از رمزارزها در مبادلات داخلی مجاز نیست.
• استخراج رمزارزها با مجوز وزارت صنعت، معدن و تجارت مجاز است.

۳. سایر قوانین ارز دیجیتال بانک مرکزی چیست؟ و مقررات مربوط به ارز دیجیتال

در سایر قوانین و مقررات کشور نیز به موضوع رمزارزها توجه شده است. مهم‌ترین این مقررات عبارت‌اند از:

• مصوبه شورای عالی مبارزه با پول‌شویی در دی‌ماه سال ۱۳۹۶: در این مصوبه مقرر شد که «به‌کارگیری ابزار بیت‌کوین و سایر ارزهای مجازی در تمام مراکز پولی و مالی کشور ممنوع است.»
• دستورالعمل صدور جواز تأسیس و پروانه بهره‌برداری برای فعالیت استخراج رمز ارز در مردادماه سال ۱۳۹۸و اصلاحیه‌های آن: هدف از این دستورالعمل، سامان‌دهی و شفاف‌سازی استخراج رمزارزهاست.
• مصوبه وزارت نیرو در خصوص مقررات تأمین برق مراکز استخراج رمزارزها در آبان‌ماه سال ۱۳۹۸: بر اساس این مصوبه، «سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی برق (ساتبا)، انرژی مازاد بر مصرف مراکزی را که برق موردنیاز آنها از طریق احداث نیروگاه‌های تجدیدپذیر و پاک تأمین می‌شود طبق تعرفه‌های خرید تضمینی برق این نوع نیروگاه‌‌ها خریداری می‌نماید.»
• اطلاعیه بانک مرکزی در خصوص رمز ارزها در تیرماه سال ۱۳۹۸: در این اطلاعیه هم بر همان مواردی تأکید شد که در سند بانک مرکزی درباره انتشار رمزارزها و مسئولیت سرمایه‌گذاری در این بخش گفته شده بود. همچنین اعلام شد که ایجاد و اداره شبکه پولی و پرداخت مبتنی بر فناوری زنجیره‌بلوک غیرمجاز است و پیگرد قانونی دارد.

آیا خرید و فروش ارز دیجیتال قانونی است؟

تا اینجا سندهای مهم درباره ارز دیجیتال را با هم مرور کردیم و نتیجه‌ای که از این قوانین می‌توان گرفت آن است که استخراج رمزارزها منع قانونی ندارد، اما خرید و فروش آنها در داخل کشور قانونی نیست. البته با توجه به آنچه در سند الزامات و ضوابط حوزه رمزارزها نوشته شده، به نظر می‌رسد که مقصود مسئولان و نهادهای قانون‌گذاری از ارز دیجیتال غیرقانونی، رمز‌ارزهای جهان‌روا مثل بیت‌کوین است، چون در این سند فقط مبادله همین نوع از ارزهای دیجیتال ممنوع اعلام شده است.

به‌رغم آنچه گفتیم، هنوز هم قوانین و مقررات مربوط به رمزارزها ابهامات فراوانی دارد. هنوز هم قوانین جامع و شفافی در این رابطه تصویب نشده است. آخرین خبر درباره قانون رمز ارز در ایران، سخنان رئیس قوه قضائیه در نشست شورای عالی قوه قضائیه است. در این نشست که در بهمن‌ماه سال ۱۴۰۰ تشکیل شد، دادستان کل کشور و سازمان بازرسی مکلف شدند که از بانک مرکزی بخواهند درباره رمزارزها شفاف‌سازی کند.

سخن پایانی

ارز دیجیتال و رمزارزها قدمت چندانی ندارند. در ایران هم مانند بقیه کشورهای جهان هنوز قوانین شفافی در این رابطه تصویب نشده است. البته با توجه به آنچه تاکنون در کشور به تصویب رسیده است، می‌توانیم این طور نتیجه بگیریم که استخراج ارز دیجیتال در کشور منع قانونی ندارد، اما خرید و فروش رمزارزهایی مثل بیت‌کوین ممنوع است. البته قانون خرید و فروش ارز دیجیتال هنوز هم ابهام دارد و هنوز هم مسئولان حوزه رمزارز نتوانسته‌اند پاسخی روشن به این پرسش بدهند که آیا خرید و فروش ارز دیجیتال قانونی است یا نه.

ارز دیجیتال ملی یا ارز دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) چیست؟

ارز دیجیتال بانک مرکزی (Central Bank Digital Currencies) یا ارز دیجیتال ملی (CBDC) همان ارز فیات ولی از نوع دیجیتالی می باشد که بر اساس قوانین دولتی بانک مرکزی یک کشور خلق شده است.

این ارز دیجیتال از بیت کوین و فناوری بلاکچین الهام گرفته و میتواند برای خرید های روزمره افراد مورد استفاده قرار بگیرد.

عملکرد ارزهای دیجیتال ملی به کشور صادر کننده آن وابسته است. برخی از این ارز ها مبتنی بر بلاک چین هستند یا ممکن است با فناوری دفتر کل توزیع شده (DLT) سرو کار داشته باشند، حتی بعضی از آنها ممکن است فقط با یک پایگاه داده متمرکز کار کنند.

در ادامه این مقاله به توضیح يDLT یا فناوری دفتر کل توزیع شده میپردازیم.

مقایسه ارز دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) و استیبیل کوین‌ها

ارز دیجیتال ملی از لحاظ عملکردی بیشتر به صورت یک اسیبل کوین به نظر می رسد زیرا هر دو نشان دهنده پول فیات در قالب یه ارز دیجیتال هستند.تتر در بلاکچین عمومی یک استیبل کوین است زیرا قیمت آن همواره با 1$ برابر است.

اما این ها تفاوت هایی نیز با یکدیگر دارند، استیبل کوین ها توسط یک نهاد خصوصی که اساسا نماینده پول‌های فیات یا دیگر دارایی‌ها هستند، صادر می شود.در واقع ارزش استیبل کوین ها در شبکه توسط نماینده آنها تعیین می شود اما این استیبل کوین ها پول فیات نیستند، اما ارز دیجیتال ملی توسط بانک مرکزی به عنوان یک پول فیات صادر می شود.

تفاوت های ارز دیجیتال ملی (CBDC) و ارزهای دیجیتال

در مقایسه ی این دو ارز می توان گفت ارز های CBDC صادر شده توسط بانک مرکزی هستند و از طرف دولت مجوز قانونی دارند. اعتبار یک ارز دیجیتال بانک مرکزی مانند یک اسکناس ملی است، اما ارزهای دیجیتال توسط یک نهاد یا بانک یا یک موسسه صادر نشده اند، بدون نیازبه مجوز فعالیت و رشد میکنند. ارزهای دیجیتال بر خلاف ارز دیجیتال ملی درگیر مرزهای ملی نیست و در هر کجای دنیا مورد استفاده قرار میگیرد.

در حقیقت این است که شما بتوانید بدون واسطه ارز دیجیتال خود را خرید و فروش کنید یکی از نقاط قوت ارز دیجیتال است اما برای مثال اگرشما مقدار زیادی پول رابه آدرسی اشتباهی ارسال کنید با ضرری بزرگ روبه رو میشوید، چرا که تراکنش های بلاکچین غیر قابل پیگیری و ردیابی هستند و هر گونه خطا و عدم تمرکز در انجام درست فرآیند خرید و فروش وانجام معامله در بلاکچین های عمومی باعث از دست رفتن سرمایه و دارایی شما می گردد.

شاید به همین دلیل وجود یک نهاد کنترل‌ کننده که بر روی تمامی تراکنش ها نظارت دارد مفید باشد، چون در اینصورت میتوان تراکنش انجام شده اشتباه را پیگیری کرد.

فناوری دفتر کل توزیع شده (DLT: Distributed Ledger Technoloy)

همانطور که متوجه شدید ارزهای دیجیتال ملی به صورت متمرکز اداره میشوند، پس در چنین حالتی بانک ها میتوانند تراکنش های کاربر را ردیابی کنند.

بانک‌ جهت ردیابی کردن پول ها و تراکنش های مالی کاربران، رکوردهای مالی را ذخیره می کند که این رکورد ها در دفتر کل ذخیره میشود.

در رکورد های موجود درون این دفتر کل، اطلاعات تراکنش هر فرد (اینکه هر کاربر چقدر پول دارد و تا الان چه تراکنش هایی انجام داده است) ثبت می شود.

این دفتر کل چندین نسخه از تاریخچه تراکنش های مالی کاربران را نگه می دارد و هر کدام از آنها زیر نظر بانک مرکزی ،توسط نهاد های مالی جداگانه ای ذخیره و مدیریت می شود.در واقع این نهادهای مالی DLT‌ را به صورت توزیع‌شده با یکدیگر به‌اشتراک می‌گذارند.

میتوان گفت DLT ، همانند بلاکچین های مجوزدار عمل میکند؛ به این دلیل که تنها تعداد مشخصی از نهاد های مالی میتوانند اجازه دسترسی و تغییر در آن را داشته باشند.

بر همین اساس میتوان نتیجه گرفت که این ویژگی دقیقا نقطه مقابل بلاک‌چین بیت‌کوین قرار دارد زیرا در بلاکچین عمومی یا بدون مجوز تمامی افراد می‌توانند در فرستادن تراکنش‌های شبکه مشارکت داشته باشند بدون اینکه هیچ نهاد مرکزی بر فعالیت های شبکه نظارت کند.

مزایای ارز دیجیتال ملی (CBDC)

از اصلی ترین مزیت های ارز دیجیتال ملی افزایش کارایی سیستم‌های پرداخت و هزینه‌های کمتر برای خدمت‌ دهندگان و کاربران است.

از دیگر مزیت های این ارز ملی این است که هر شهروند قانونی با داشتن یک حساب بانکی می تواند دامنه خدمات مالی خودش را افزایش دهد ، همچنین در ردیابی و پیگیری فعالیت های غیر قانونی برای دولت ها و بانک های مرکزی نیز فعالیت دارد.