اکانت معاملاتی اسلامی
کوینکس؛ مهمان ناخوانده بازار تبادل رمزارزی ایران
اگر بخواهید به‌صورت شخصی وارد دنیای معاملات رمزارزی شوید، چند راه بیشتر ندارید. راه نخست شما این است که در یکی از صرافی‌های رمزارزی معتبر داخلی ثبت‌نام و احراز هویت کنید تا وارد این فضا شوید یا اینکه از طریقی کار خود را به صرافی‌های خارجی بسپارید؛ کاری که برای ما ایرانی‌ها با وجود انواع تحریم‌ها و قوانین محدودکننده بسیار سخت و پرریسک به نظر می‌رسد.
اما در این میان، مدتی است که برخی در تلاش هستند تا فضایی را فراهم کنند که نشان دهند صرافی‌های داخلی نیز امن نیستند و هر لحظه احتمال مسدودی اموال آنها وجود دارد و بسیاری از کاربران را به سمت صرافی‌های خارجی سوق می‌دهند که به نظر می‌رسد با اهدافی خاص راه‌اندازی شده‌اند.
صرافی کوینکس از جمله صرافی‌هایی است که هرچند در خارج از کشور مستقر است و به لحاظ امنیت دارایی نیز می‌تواند دارایی کاربران ایرانی را دچار چالش کند، اما به شکل گسترده‌ای در داخل کشور در حال تبلیغ است و عملاً به تنها صرافی خارجی تبدیل شده که ردپای آن به شکل گسترده در داخل ایران وجود دارد.
اگر سری به سایت اصلی این صرافی بزنید، متوجه می‌شوید که حتی برای کاربران ایرانی این صرافی زبان فارسی در نظر گرفته شده تا به‌راحتی بتوانند از این پلتفرم تبادل استفاده کنند، ولی هنگام ثبت‌نام در قسمت قبول قوانین و مقررات کماکان این موارد به‌صورت انگلیسی وجود دارد و کاربر ایرانی احتمالاً فقط با زدن تیک آن و بدون احراز هویت مشخصی برای تبادل رمزارز وارد این صرافی می‌شود.
اما سؤال اصلی اینجاست که این صرافی چگونه یا با حمایت چه کسی یا کسانی وارد عرصه تبادل رمزارز در ایران شده است. مرکزیت این صرافی کجاست و چرا باید کاربران ایرانی که بارها از سوی صرافی‌های خارجی سرمایه‌شان بلوکه شده و نقره‌داغ شدند، بار دیگر به این صرافی اطمینان کنند؟
واقعیت آن است که در حال حاضر صرافی‌های داخلی و پلتفرم‌های تبادل رمزارز ایرانی سال‌هاست با حساسیت‌های فراوان از سوی رگولاتوری به‌سختی فعالیت می‌کنند و بارها نیز با تهدید بسته‌شدن و توقف فعالیت مواجه شده‌اند، اما به هر ترتیب توانسته‌اند موقعیت خود را حفظ کنند و با تقویت جایگاه خود به‌دنبال رگولاتوری دقیق فعالیت خود هستند.
اما صرافی کوینکس که بر مبنای برخی گمانه‌زنی‌ها گفته می‌شود در مالزی مستقر است، چگونه توانسته در داخل ایران به‌آسانی فعالیت تبلیغاتی و جذب مخاطب کند؛ بدون اینکه نگرانی در بحث تحریم‌ها و قوانین محدودکننده خارجی برای کاربران ایرانی داشته باشد؛ این سؤالی است که پاسخ روشنی برای آن وجود ندارد.
این در حالی است که چندی پیش سرهنگ رامین پاشایی، معاون فرهنگی و اجتماعی پلیس فتا به کاربران صرافی کوینکس هشدار داد که این صرافی که به‌دلیل یکسری مشکلات فنی و امنیتی از گوگل‌پلی حذف شده، هر لحظه ممکن است به بهانه وجود تحریم‌ها، دارایی و سرمایه کاربران را مسدود کند.
همچنین رحیم زارع، نماینده مجلس و عضو کمیسیون برنامه‌وبودجه مجلس شورای اسلامی در مرداد 1400 طی نامه‌ای به محمدجعفر منتظری،دادستان کل کشور در خصوص فعالیت صرافی‌های ارز دیجیتال خارجی در ایران هشدار داد. زارع در این نامه با اشاره مستقیم به نام صرافی کوینکس بیان کرده که بیش از ۶۰ درصد از کاربران این صرافی را ایرانی‌ها تشکیل می‌دهند و به نظر می‌رسد این صرافی تنها در راستای جذب سرمایه‌های شهروندان ایرانی فعالیت اکانت معاملاتی اسلامی می‌کند.
شاید پیش‌بینی رحیم زارع در خصوص میزان کاربران ایرانی کوینکس خوش‌بینانه باشد؛ چراکه برخی آمارهای تأیید‌نشده نشان می‌دهد که بیش از ۸۰ درصد کاربران این صرافی را ایرانی‌ها تشکیل می‌دهند؛ اما نکته اینجاست که با وجود اینکه یک سال پیش توسط یکی از نمایندگان مجلس این هشدار مطرح شده، آیا قوه قضائیه و دادستان کل کشور رسیدگی در این مورد را انجام داده‌اند یا خیر؟
مسیر مبهم کوینکس
سال ۲۰۱۴ صرافی ایرانی با نام کوینکس کار خود را آغاز می‌کند. هرچند دامنه این صرافی با مدیریت سپهر محمدی IR ثبت شد، اما در حال حاضر این وب‌سایت هیچ‌گونه فعالیتی ندارد. این صرافی هم در ابتدا با هدف تبادل رمزارز شکل گرفت و اگرچه این ادعا وجود دارد که ارتباطی میان کوینکس‌ها وجود ندارد، اما دو اسم مشابه با یک فعالیت مشابه و ایرانی‌های زیادی که در صرافی کوینکس حضور دارند، سؤال‌های بسیاری را به ذهن متبادر می‌کند.
اما شیوه جذب چگونه است؟
اگر سری به پلتفرم‌های مختلف تبلیغاتی در ایران بزنید و حتی مارکت‌پلیس‌های داخلی ایرانی را بررسی کنید، آثاری از کوینکس را مشاهده می‌کنید. به‌طور مثال اگر به کافه‌بازار سری بزنید، هرچند خود اپلیکیشن این صرافی برای دانلود وجود ندارد، اما چندین اپ آموزشی در خصوص این صرافی موجود است که می‌توانید آن را دانلود کنید تا در خصوص نحوه معامله در کوینکس آموزش ببینید، اما در مایکت بدون توجه به محدودیت‌های موجود در خصوص فعالیت صرافی‌های خارجی در ایران قابلیت دانلود اپلیکیشن این صرافی با ۲۰۰ هزار نصب در مایکت را مشاهده می‌کنید و به‌راحتی می‌توانید با اینترنت نیم‌بها این اپلیکیشن را دانلود کنید. همچنین کوینکس یک صفحه معرفی نیز در آپارات دارد که به‌راحتی فیلم‌های آموزشی استفاده از این صرافی در داخل آن قرار می‌گیرد. نکته اینجاست که همین مارکت‌پلیس‌های ایرانی اپ‌هایی مانند توییتر، یوتیوب و کلاب‌هاوس را برای دانلود کاربران قرار نمی‌دهند، اما دسترسی آزادی را برای اینکه کاربران ایرانی سرمایه‌های خود را به‌آسانی از کشور خارج کنند، فراهم می‌کنند. حتی شنیده می‌شود برخی از کاربرانی که در کلاس‌های آموزشی رایگان آنلاین برای ورود به بازار رمزارز شرکت می‌کنند نیز مستقیماً به این صرافی هدایت می‌شوند.
تبادل مالی در کوینکس برای ایرانی‌های داخل کشور چگونه است؟
این صرافی تبادل مالی ریالی با ایرانی‌ها ندارد (که شواهد نشان می‌دهد اگر امکان آن وجود داشت، درگاه پرداخت ریالی در این صرافی در نظر گرفته می‌شد)، اما کاربران از صرافی‌های داخلی ایران در این مسیر استفاده ابزاری می‌کنند. حال چگونه این کار را انجام می‌دهند؟ کاربران در صرافی‌های داخلی تتر خریداری و از این طریق به کیف پول خود در کوینکس منتقل می‌کنند تا به معامله بپردازند و اگر کاربران به ریال نیاز داشته باشند،رمزارزهای خود اکانت معاملاتی اسلامی را پس از تبدیل به تتر به صرافی داخلی بازمی‌گردانند و آن را به ریال تبدیل می‌کنند. از همین رو صرافی‌های داخلی خواسته یا ناخواسته در راستای سرویس‌دهی به کوینکس قرار می‌گیرند و با یک واسطه کار کاربران این صرافی را آسان می‌کنند.
در حال حاضر چندین صرافی معتبر رمزارزی در ایران حضور دارند که با یک رگولاتوری مطمئن می‌توان اطمینان کاربران را به آنها دوچندان کرد و با آگاهی بیشتر کاربران، جلوی خروج سرمایه از کشور را گرفت. از طرفی در داخل ایران کاربران به‌آسانی می‌توانند به مدیران ارشد صرافی‌ها دسترسی داشته باشند، اما در طرف مقابل در خصوص هرگونه ابهامی در خصوص کوینکس چه کسی پاسخگو است؟ اگر روزی سرمایه‌های مردم مسدود و بلوکه شود، چه کسی به این موضوع پاسخ خواهد داد؟ آگاهی‌بخشی و رگولاتوری این حوزه بیش از هر زمانی می‌تواند جلوی این مسیر را بگیرد.
من میثم سلیمانی روزبهانی، متولد مهرماه سال 1368 و دانش آموخته علوم سیاسی از دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز هستم. فعالیت کاری خود را از سال 90 به عنوان پژوهشگر آغاز کردم و از سال 91 به طور رسمی وارد دنیای مطبوعات شدم. اولین کار خبری من در روزنامه اعتماد به عنوان خبرنگار حوزه بین الملل بود که این همکاری تا پیش از حضور در راه پرداخت یعنی تا تیر ماه سال 1399 ادامه داشت. در این سال‌ها در حدود دوسال تولید برنامه بزنگاه در خبرگزاری ایرنا را برعهده داشتم. همچنین در سال 94 با هفته نامه صدا به مدت یکسال همکاری داشتم. علاوه بر این در نشریاتی همچون مدیریت ارتباطات و عصر تراکنش به عنوان عضو تحریریه حضور داشتم. در حوزه روابط عمومی نیز از آبان ماه 1398 تا تیرماه 1399 در روابط عمومی فدراسیون فناوری اطلاعات و ارتباطات اتاق بازرگانی ایران نیز فعالیت داشتم و حالا به عنوان دبیر تحریریه سایت راه پرداخت از تیرماه سال 1399 مشغول به کار هستم.
واکنش خطیب‌زاده به بیانیه‌های کپی شده همتایان فرانسوی و آلمانی درباره نفتکش‌های یونانی
ساعت24-سخنگوی وزارت خارجه بیانیه‌های از روی دست یکدیگر کپی شده همتایان فرانسوی و آلمانی درباره کشتی‌های یونانی را مردود خواند و توصیه کرد به جای حمایت نابه‌جا از نقض‌های صورت گرفته، از فرآیندهای قضایی مبتنی بر مقررات بین‌المللی حمایت کنند.
«سعید خطیب‌زاده» سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران امروز (چهارشنبه) ۱۱ خرداد ماه به بیانیه‌های سخنگویان وزارت امور خارجه فرانسه و آلمان درباره کشتی‌های یونانی توقیف شده در خلیج فارس واکنش نشان داد.
وی در واکنش به بیانیه‌های از روی دست یکدیگر کپی شده سخنگویان وزارت امور خارجه فرانسه و آلمان در مورد کشتی‌های یونانی توقیف شده در خلیج فارس، خاطرنشان کرد: ما صدور اینگونه بیانیه‌های یکطرفه و غیر قابل توجیه را که ظاهرا به یک عادت مستمر نزد صادرکنندگان آن مبدل شده، قویا مردود می‌دانیم.
به گزارش فارس، سخنگوی وزارت امور خارجه فرانسه در بیانیه‌ای از مقام‌های ایران درخواست کرد که این نفتکش‌ها اکانت معاملاتی اسلامی را آزاد کند و گفت: «ما از ایران درخواست می‌کنیم که فوراً خدمه و کشتی‌ها را آزاد کنند. فرانسه تعهد خود را به قواعد حقوق بین‌الملل در حمایت از آزادی دریانوردی و ایمنی دریایی تکرار می‌کند. ما از ایران می‌خواهیم فورا اقدامات خود را که مغایر با این قوانین است، متوقف کند».
از سوی دیگر سخنگوی وزارت خارجه آلمان نیز در بیانیه‌ای از مقام‌های ایران خواست که هرچه سریع‌تر نفتکش یونان و خدمه‌های آن دو نفتکش را آزاد کنند و افزود: «ما از ایران درخواست می‌کنیم تا کشتی‌ها و خدمه آنها را هرچه سریع‌تر آزاد کنند و به حقوق دریانوردی آزاد و امنیت دریایی احترام بگذارد».
* فرار به جلو نکنید
سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران به این کشورها توصیه کرد به جای فرار به جلو و حمایت نابه‌جا از نقض‌های صورت گرفته توسط کشتی‌های یونانی، از فرآیندهای قضایی مبتنی بر مقررات بین‌المللی که هدف آن تضمین آزادی کشتیرانی و امنیت دریایی است، حمایت کنند.
خطیب‌زاده تاکید کرد: متاسفانه این کشورها در حالی به اقدامات قانونی صورت گرفته در ایران معترض هستند که در قبال توقیف غیرقانونی کشتی تحت پرچم ایران توسط مقامات یونانی و تخلیه محموله آن در اجرای فرامرزی قوانین و احکام داخلی یک کشور دیگر است، سکوت اختیار می‌کنند.
سخنگوی وزارت امور خارجه تصریح کرد: اینگونه مداخلات نامناسب در فرآیندهای مستقل قضایی کشورمان، هیچ کمکی به حل و فصل موضوعات نخواهد کرد، لذا همانطور که به مقامات اکانت معاملاتی اسلامی اکانت معاملاتی اسلامی یونانی گفته‌ایم، مناسب است به جای تحرکات سیاسی و رسانه‌ای، برای حل و فصل موضوعات از طریق راه‌های حقوقی و قضایی نزد مراجع ذیصلاح کشورمان اقدام شود.
به گزارش فارس، خطیب‌زاده دیروز (سه‌شنبه) دهم خرداد ماه در نشست هفتگی با خبرنگاران درباره توقیف نفتکش‌های یونانی در خلیج فارس و هشدار یونان به نفتکش‌های این کشور گفت: چرا عاقل کند کاری که باز آرد پشیمانی. اینکه در آب‌های سرزمینی ایران یا آب‌های دیگر که باید عبور بی ضرر باشد، تخلفاتی صورت بگیرد و برخی کشتی‌ها به بنادر میزبان هدایت شوند، امر جدیدی نیست و بارها به اتفاق افتاده است و البته جزییات فنی را هنوز نگرفته‌ایم و قطعا رسیدگی می‌شود. به دولت یونان توصیه می‌کنم به جای این هیاهوها از مسیر قانونی و قضایی اقدام کرده و وکیل بگیرد و ما قطعا به عنوان وزارت خارجه کمک می‌کنیم که بتواند مسیر قضایی را پیگیری کند.
وی همچنین گفت که خدمه دو نفتکش یونانی همه در وضعیت خوبی هستند و افزود: تلفن‌ها و ارتباط خود را با خانواده دارند و هیچ نگرانی درباره آنها نیست.
به گزارش فارس، پس از آنکه یونان اقدام به توقیف و ضبط محموله نفت ایران در آب‌های این کشور کرد و گفته شد آمریکا نیز در حال انتقال آن است، جمهوری اسلامی نیز در راستای مقابله به مثل ۲ نفتکش یونانی در خلیج فارس را متوقف کرد. (جزییات بیشتر)
گفتنی است این اقدام یونان و ضبط محموله نفتکش حامل نفت ایران و انتقال آن به آمریکا کاردار یونان در تهران را در غیاب سفیر این کشور به وزارت خارجه کشاند و جمهوری اسلامی ایران به این اقدام شدیدا اعتراض کرد. علاوه بر این کاردار سوئیس (در غیاب سفیر این کشور) به عنوان حافظ منافع آمریکا به وزارت خارجه ایران احضار و مراتب اعتراض شدید جمهوری اسلامی ایران نسبت به این اقدام آمریکا به وی ابلاغ شد.
آغاز رقابت منطقه‌ای بر سر توکن‌های مبتنی بر دارایی
در یک گفت‌وگوی اینستاگرامی به میزبانی مزدکس و سیگنال، درباره رابطه فناوری بلاکچین و بازار سرمایه در خصوص چرایی اهمیت این فناوری و مظاهر آن بحث شد.
راضیه مینایی / روز چهارشنبه ۱۱ خرداد گفت‌وگویی اینستاگرامی با همکاری مشترک دو کسب‌وکار مزدکس و سیگنال برگزار شد. این گفت‌وگو میزبان محمد قاسمی، مدیرعامل مزدکس؛ میثم حامدی، مدیر گروه بازارها و ابزارهای مالی مرکز پژوهش سازمان بورس و عباس آشتیانی، مدیر انجمن بلاکچین ایران بود. در این گفت‌وگو به موضوع فناوری بلاکچین و خدمات آن به بازار سرمایه پرداخته شد.
صنعت بلاکچین و کاربردهای آن در بازار سرمایه
در این رویداد آنلاین عباس آشتیانی در مورد صنعت بلاکچین و کاربردهای آن در بازار سرمایه گفت: «بلاکچین یک فناوری است و از این ابزار در قسمت‌های مختلف زندگی مالی، مالیاتی و پولی کشورهای مختلف استفاده می‌شود. این ابزار یکسری ویژگی‌ها دارد. تقریباً برای اولین‌بار این ابزار توانسته مفهوم مالکیت را دچار تغییراتی کند. در واقع بلاکچین ویژگی جدیدی در ارتباط با مفهوم مالکیت دارد. این ویژگی جدید نیاز به نهاد یا شخص واسط را برای مالکیت یا تملک از بین می‌برد. در تعریف شریعت و قانون ما، هر چیزی که مردم برای آن ارزش قائل شوند، قابلیت احصا و تملک داشته باشد و بتوان آن را به غیر انتقال داد، تحت عنوان مال یا مالکیت شناخته می‌شود؛ فارغ از اینکه ملموس و فیزیکی یا جزء دارایی‌های ناملموس و نامشهود باشد.»
آشتیانی فناوری بلاکچین یا دفترکل توزیع‌شده را فناوری‌ای دانست که توانسته این مفهوم و روش را برای ما فراهم کند و ابزارهای مختلفی را در اختیار ما بگذارد. آشتیانی اضافه کرد: «اخیراً صالح‌آبادی، رئیس‌کل بانک مرکزی، در مورد رمزپول ملی توضیحاتی ارائه داده‌اند. قبلاً ریال را در قالب اسکناس و سکه و کارت دیجیتال بانکی داشته‌ایم و امروزه شاهد شکل جدیدی از ریال خواهیم بود که بانک مرکزی پروژه آن را پیش می‌برد. امروزه دارایی‌های دیجیتال مبتنی بر فناوری بلاکچین به‌عنوان یک طبقه دارایی در استانداردهای بین‌المللی شناخته می‌شوند.»
به اعتقاد آشتیانی بازار سرمایه بازاری است که به فناوری‌ها و ابزارهای جدید نیاز دارد؛ چراکه ابزار بلاکچین امکان مالکیت، جابه‌جایی و تسویه مالکیت را طی ۲۴ ساعت شبانه‌روز و هفت روز هفته فراهم می‌کند. این کارشناس حوزه بلاکچین گفت: «ما با یک بازار جدیدی از دارایی، با ارزش بیش از ۱۴۰۰ میلیارد دلار در سراسر دنیا مواجه هستیم. این دارایی بخشی از سرمایه و ثروت جهانی را به‌صورت کاملاً طبیعی به سمت خودش جذب کرده است. حلقه پیوند این دو موضوع استفاده از ابزار بلاکچین و شکل جدیدی از سهام و سهام‌داری است. زمانی اینترنت به کمک بازار سرمایه آمد و موتورهای بازار بورس و کارگزاری‌ها را از نو خلق کرد. امروز نیز این ابزار نوین به وجود آمده و در تمام دنیا از آن استفاده می‌شود. کشور ما هم نیاز دارد از این ابزار نوین استفاده کند.»
عباس آشتیانی، مدیر انجمن بلاکچین ایران
به اعتقاد آشتیانی اگر بتوانیم سهام‌مان را در قالب توکن در فناوری بلاکچین داشته باشیم، می‌توانیم از ویژگی‌های این فناوری یعنی شفافیت، تبادل در اکثر ساعات شبانه‌روز، کنترل بهتر جریانات و تأمین مالی از محل ثروت ۱۴۰۰ میلیارد دلاری در سراسر جهان استفاده کنیم. به تعبیر او این موضوع می‌تواند گام بسیار بلندی برای موضوع تأمین مالی و تغییر ظاهر ابزار بورس کشور باشد و آن را دچار تحول و مشارکت بین‌المللی کند.
آشتیانی تأکید کرد: «زمانی عابربانک، ریال دیجیتال و کارگزاری‌های نوین برای مردم مبهم بود. امروز نیز به همان اندازه در مورد این حوزه ابهام وجود دارد. در حال حاضر ممکن است روند انطباق دشوار به نظر بیاید، ولی این راه ناگزیر است. اگر این راه را نرویم، ممکن است به دایناسورهایی تبدیل شویم که به‌زودی شاهد انقراض خود هستند.»
اثرات بلاکچین بر بازار سرمایه
در ادامه این رویداد میثم حامدی گفت: «نهاد ناظر بازار سرمایه سازمان بورس و اوراق بهادار دید مثبتی نسبت به فناوری بلاکچین دارد و به‌دنبال استفاده از این فناوری است. این نهاد قصد دارد با استفاده حداکثری از این فناوری به اقتصاد کشور و توسعه بازار سرمایه کمک کند، اما در استفاده از این فناوری حواشی وجود دارد. ما باید مشخص کنیم که از چه مبنایی استفاده از بلاکچین را شروع می‌کنیم. فضای کنونی این فناوری با شش یا هفت سال گذشته متفاوت است. ما فضای بلاکچین را با بیت‌کوین شناختیم. ماهیت بیت‌کوین غیرمتمرکز و بر اساس فاصله‌گرفتن از نهادهای حاکمیتی بود، اما فضای امروز این حوزه به این شکل نیست.
همیشه دو موضوع برای نهادهای ناظر در تمام دنیا اهمیت داشته‌اند؛ دستکاری بازار یا شفافیت بازار. من بر این ادعا که بلاکچین شفافیت را افزایش می‌دهد، صحه می‌گذارم و می‌گویم قابلیت ایجاد شفافیت در بلاکچین وجود دارد، اما در عرصه‌های خاص. برای مثال معاملات را رصدپذیرتر می‌کند و ابزاری در اختیار نهاد ناظر بورس‌ها قرار می‌دهد که بتوانند به‌صورت لحظه‌ای دستکاری در بازار و روند معاملات را مشاهده کنند. این مشاهده‌پذیری برای نهاد ناظر مطلوب است. اینکه چه ابزاری مبتنی بر بلاکچین ایجاد می‌شود، جای بحث دارد. دو نکته‌ای هم که شاید نتوان در آن ورود کرد، این است که آیا معامله ۲۴×۷ اکانت معاملاتی اسلامی برای ما مفید است؟ یا در مورد اینکه می‌گوییم بلاکچین دیجیتال است، باید تفکیک قائل شویم. اکثر معاملات در حال حاضر دیجیتال هستند. این چه تفاوتی با مبانی بلاکچین دارد و برای کاربر چه تفاوتی به وجود می‌آورد.»
میثم حامدی، مدیر گروه بازارها و ابزارهای مالی مرکز پژوهش سازمان بورس
به گفته حامدی شاید در یکسری از حوزه‌ها نتوان مزایایی را که بلاکچین ایجاد می‌کند، بر اتفاقات فعلی بازار سرمایه منطبق کرد: «برای نمونه در بلاکچین تسویه پایاپای سریع‌تر صورت می‌گیرد، ولی آیا این مسئله به نفع ناظر است؟ نکته‌ای که برای ناظر اهمیت دارد، این است که در ابزارهایی که می‌توان مبتنی بر بلاکچین ایجاد کرد، تنوع و قابلیت دسترسی عمومی خیلی بیشتر خواهد اکانت معاملاتی اسلامی بود.»
جوابگوی نیاز نسل جدید باشیم
محمد قاسمی، مدیرعامل صرافی مزدکس هم در ادامه این رویداد با اشاره به فعالیت خود در بازار سرمایه گفت: «من به‌عنوان کسی که ۱۵ سال است در حوزه فناوری بازار سرمایه فعالیت می‌کنم، می‌خواهم اکانت معاملاتی اسلامی با نگاه متفاوتی این موضوع را بررسی کنم. مسئله این است که آیا بازار سرمایه ما به فناوری‌های جدید و تغییرهای بزرگ نیاز دارد یا خیر. در سال ۱۳۹۹ تجربه بسیار ارزشمندی در بازار سرمایه به دست آوردیم. متوجه شدیم که مردم به فعالیت در بازار سرمایه علاقه دارند، اما ابزار سرمایه ما نتوانست کارکردهای لازم را در برابر سیل هجوم به بازار ایفا کند. این اتفاق دو دلیل داشت؛ دلیل اول مربوط به عدم توجه به زیرساخت‌های الکترونیک بازار سرمایه و نیاز مشتریان و مردم برای استفاده از ابزارها یا امکانات متناسب با رشد بازار بود و دلیل دوم عدم توانایی بازار برای هدایت نقدینگی به سمت تولید و رشد و توسعه صنایع بود. بعد از بررسی‌هایی که در مورد بورس‌های دنیا و ایران انجام دادیم، متوجه شدیم یک روش این است که ما راه عادی را طی کنیم و چندین سال روی زیرساخت‌های الکترونیکی بازار کار کنیم. روش دوم بررسی قوانین و مقررات و پیشگیری از تکرار وقایع سال ۱۳۹۹ است.»
قاسمی تأکید کرد: «به نظر من اتفاق دیگری هم در بازار افتاده که حائز اهمیت است. نسل جدید ما که اکنون در بازارهای مالی فعال هستند، غالباً با زیرساخت‌های جدید آشنا و به استفاده از ابزارهای جهانی علاقه‌مند هستند. این نسل، جنس دارایی و پلتفرم‌های نوین را بهتر درک می‌کنند و به آنها برای کار کردن با بازار نیاز دارند. پس نیاز بعدی بازار ما به‌روز شدن است اکانت معاملاتی اسلامی و علاوه بر کار کردن روی زیرساخت‌های فعلی، باید جوابگوی نیازهای نسل جوان نیز باشد. در همین راستا می‌توان دارایی‌های بازار را وارد بستر و پلتفرمی کرد که این نسل با آن آشناتر هستند. این باعث می‌شود قسمتی از نقدینگی که به بازار کریپتو رفته، به بازار سرمایه برگردد.»
محمد قاسمی، مدیرعامل مزدکس
بلاکچین؛ ویترینی برای عرضه سهام متنوع به مشتریان جدید
در ادامه این گفت‌وگوی سه‌نفره، آشتیانی با اشاره به فرصت‌های بلاکچین و بازار رمزارزها برای بازار بورس افزود: «باید ببینیم قصد استفاده از کدام جنبه کاربردی بلاکچین را داریم. این فناوری کاربردهای زیادی دارد؛ از ایجاد صندوق‌های سرمایه‌گذاری روی دارایی‌های دیجیتال گرفته تا استفاده از ابزار بلاکچین برای سهام سنتی. با توجه به اقدامات فعلی که در دست بررسی مرکز پژوهش‌ها قرار دارد، فعلاً قرار بر این نیست که خطر یا پیچیدگی بیشتری را به کاربر تحمیل کنیم. به نظر من در حال حاضر باید چند نکته را در اولویت قرار دهیم.»
به گفته آشتیانی گارتنر پیش‌بینی کرده که بیش از ۷۰ درصد اقتصاد جهانی در دهه آینده به سمت استفاده از ابزار بلاکچین می‌روند: «در حال حاضر این موضوع در کشور ما حداقل دو فایده دارد. اول اینکه به بستر و ویترین عرضه سهام موجود در بازار بورس تنوع می‌بخشد و باعث می‌شود جذب ثروت صرفاً با ریال انجام نشود و از دارایی‌های جهان‌روا هم استفاده کنیم. فایده دوم در مورد شرایط خاص کشور ماست. ممکن است علاقه‌مندانی در سراسر دنیا وجود داشته باشند که بخواهند در بازار بورس ما سرمایه‌گذاری کنند. برای محقق‌شدن این امر بازار سرمایه باید از حالت جزیره‌ای خارج شود. ابزار بلاکچین می‌تواند ویترین ما را نه‌تنها برای انواع مختلفی از دارایی، بلکه به روی مشتریان جدید هم باز کند. بنابراین فکر می‌کنم بدون افزایش دشواری‌ها می‌توانیم از این موارد بهره ببریم.»
مسابقه برای توکن‌های مبتنی بر دارایی
مدیر گروه بازارها و ابزارهای مالی مرکز پژوهش سازمان بورس هم تأکید کرد: «واقعیت این است اکانت معاملاتی اسلامی که یک مسابقه جهانی یا حداقل منطقه‌ای ایجاد شده است. این مسابقه بر سر این است که چه کسی می‌تواند در بازار توکن‌های مبتنی بر دارایی، گوی سبقت را از دیگران برباید. برخی کشورها زیرساخت‌ها را از چند سال قبل ایجاد و برخی به‌تازگی شروع به کار کرده‌اند. برای مثال در عمان قرار است توکن‌های مبتنی بر ملک تا فصل بعدی ۲۰۲۲ راه‌اندازی شوند. در کشوری مثل امارات صندوق‌های کریپتویی ایجاد شده است. آن چیزی که فضای اکانت معاملاتی اسلامی بلاکچین را برای من جذاب می‌کند، دسترسی بدون مرز و بدون واسطه‌هایی مثل بانک‌هاست. البته منظور من بانک‌های خارجی هستند. باید توجه داشت که موضوع کریپتوکارنسی‌ها مثل فارکس نیست و ادامه‌دار خواهند بود. کما اینکه در سال‌های گذشته ادامه داشته و ما شاهد رشد آنها بوده‌ایم. استقبال عمومی از کریپتوکارنسی‌ها نسبت به فارکس خیلی بیشتر شده است.»
حامدی با اشاره به شرایط فعلی اقتصادی کشور گفت: «مقام معظم رهبری فرموده‌اند که ما در شرایط جنگ اقتصادی هستیم. در شرایط جنگ اقتصادی، به ابزارهای جنگ اقتصادی نیاز داریم. ما در جنگ اقتصادی نمی‌توانیم با ابزارهای متقارن بجنگیم. بلاکچین در حال ایجاد یک فضای جنگی غیرمتقارن برای ماست. ما اگر بتوانیم یک کلاس دارایی جدید ایجاد کنیم که اکانت معاملاتی اسلامی دارایی پایه آن دارایی‌های مالی یا فیزیکی یا خدمات باشد و آن را به‌صورت الکترونیکی در فضای بلاکچین عرضه کنیم، سرمایه‌گذارانی از سراسر جهان جذب خواهیم کرد. اگر زود به سراغ این ابزار برویم، هرچند خیلی زود نیست، می‌توانیم در منطقه سری بلند کنیم.»
می‌توانیم جزء بهترین‌های دنیا باشیم
در پایان این بحث مدیرعامل مزدکس هم تأکید کرد: «از لحاظ ذهنی بازار و رگولاتور ما آماده هستند. به نظر من یکی از پیشروترین نهادهای دولتی که در این زمینه دارد کار می‌کند، سازمان بورس است. باید بگویم که ما از دنیا خیلی عقب نیستیم. بازار سرمایه می‌تواند با کمک بلاکچین عقب‌افتادگی خود را جبران کند. الان نگاه به این قضیه مثبت و بیش از ۵۰ یا ۶۰ درصد زیرساخت فنی هم آماده است. همانطور که گفتند، قرار نیست بازار را پیچیده‌تر کنیم و یک کلاس دارایی به بازار اضافه شود که کل سیستم‌های داخل بازار را دچار تغییر کند. قرار است با یک مدل بهینه پلی بین حوزه مالی سنتی و حوزه مدرن بلاکچین ایجاد کنیم. به نظر من ایران در موقعیت خوبی قرار دارد و اگر بتوانیم طی چند ماه آینده این کار را شروع کنیم، در سطح دنیا جزء بهترین‌ها خواهیم شد.»
